غیرت از خصوصیات اخلاقی انسان است که به معنی حالتی است که با وجود آن، انسان آنچه را که مربوط به خود می‌داند حفظ می‌کند و با غیرت بودن به معنی تلاش در جهت نگهداری آنچه مربوط به خود است. غیرت از علاقه‌مندی انسان نسبت به خود سرچشمه می‌گیرد در نتیجه هر آنچه را که محبتی نسبت به آن دارد و آن را از خود می‌داند حفظ می‌کند. غیرت از شجاعت، بزرگ‌منشی و قوت نفس انسان سرچشمه می‌گیرد. هر موضوعی که انسان باید آن را حفظ و نگهداری کند چیزی است که باید نسبت به آن غیرت داشته باشد؛ ...
تواضع از ماده «وضع» در اصل به معنی قرار دادن است و هنگامی که به عنوان صفت اخلاقی گفته می‌شود مفهومش این است که انسان خود را پایین‌تر از آنچه موقعیت اجتماعی اوست قرار دهد. تکبر در مقابل تواضع قرار دارد و مفهومش برتری‌جویی و قرار دادن خود، بر‌تر از موقعیت فردی و اجتماعی خویش است. بعضی از اهل لغت «تواضع» را به معنی «تذلل» تفسیر کرده‌اند و منظورشان از تذلل، خضوع، فروتنی و تسلیم است. تواضع از خصوصیات نیک اخلاقی است و از مهربانی و از خود گذشتگی سرچشمه می‌گیرد. مرحوم نراقی در «معراجالسعاده» در تعریف تواضع می‌گوید ...
حسد یکی از اصلی‌ترین رذایل اخلاق است که ریشه بسیاری از عیب‌های اخلاقی دیگر است. حسد از حرص و تکبر تشکیل شده و با ناراحت شدن فرد از دارا شدن نعمتی توسط دیگران خود را نشان می‌دهد. کسی که حسود است هم حریص است به داشتن نعمتی که دیگران دارند و هم متکبر است به اینکه چرا او با نداشتن آن نعمت از دیگران پایین‌تر قرار گرفته است. اگر کسی از اینکه دیگری نعمتی دارد ناراحت شود دارای حسد است و حسد از عیوب اخلاقی است؛ اما اگر از این ناراحت شود که چرا خودش آن نعمت را ندارد ...
تکبر از عیب‌های اخلاقی بوده و در مقابل تواضع قرار دارد و مفهومش برتری‌جویی و قرار دادن خود نسبت به دیگران، بر‌تر از موقعیت فردی و اجتماعی خود است. تکبر یکی از سه ریشه اصلی تمام عیب‌های اخلاقی است و خودش از عُجب و خودبینی سرچشمه می‌گیرد. امام علی (ع) می‌فرمایند: «حرص، تکبّر و حسد، انگیزه‌های فرورفتن در گناهان‌اند.»[1] تکبر می‌تواند نسبت به انسان‌های دیگر باشد و در مرتبه بد‌تر می‌تواند در مقابل خدا باشد یعنی فرمان خدا را به خاطر خود بزرگ بینی که دارد انجام ندهد. پیامبر خدا (ص) می‌فرمایند: «جز این نیست که کبریا و ...