وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ لایَزِیدُ الظّالِمِینَ إِلّا خَساراً.
و از قرآن آنچه شفا و رحمت براى مؤمنان است نازل مى‌کنیم و ستمکاران را جز خسارت نمى افزاید.
سوره اسراء، آیه ٨٢
إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یَقُصُّ عَلى بَنِی إِسْرائِیلَ أَکْثَرَ الَّذِی هُمْ فِیهِ یَخْتَلِفُونَ (٧٦) وَ إِنَّهُ لَهُدىً وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ (٧٧)
این قرآن اکثر چیزهایى را که بنى اسرائیل در آن اختلاف دارند براى آنان بیان مى کند (٧٦) و مایه هدایت و رحمت براى مؤمنان است (٧٧)
سوره نمل، آیه ٧٧
لَیْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ الْمَلائِکَةِ وَ الْکِتابِ وَ النَّبِیِّینَ وَ آتَى الْمالَ عَلى حُبِّهِ ذَوِی الْقُرْبى وَ الْیَتامى وَ الْمَساکینَ وَ ابْنَ السَّبیلِ وَ السّائِلینَ وَ فِی الرِّقابِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّکاةَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا وَ الصّابِرینَ فِی الْبَأْساءِ وَ الضَّرّاءِ وَ حینَ الْبَأْسِ أُولئِکَ الَّذینَ صَدَقُوا وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ
نیکى این نیست که (به هنگام نماز) روى خود را به سوى مشرق یا مغرب کنید؛ بلکه نیکوکار کسى است که به خدا و روز آخرت و فرشتگان و کتاب خدا و پیامبران ایمان آورده و مال خود را با همه علاقه اى که به آن دارد به خویشاوندان و یتیمان و مستمندان و واماندگان در سفر و سائلان و بردگان انفاق مى کند و نماز را بر پا دارد و زکات را بپردازد؛ و کسانى که به عهد خود به هنگامى که عهد بستند وفا مى کنند؛ و در برابر سختى ها و زیان ها و هنگام جنگ، استقامت می‌ورزند؛ اینها کسانى هستند که راست مى گویند و اینان پرهیزگارانند.
سوره البقرة، آیه ١٧٧
أَللهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِیثِ کِتاباً مُتَشابِهاً مَثانِیَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِینُ جُلُودُهُمْ وَ قُلُوبُهُمْ إِلى ذِکْرِ اللهِ ذالِکَ هُدَى اللهِ یَهْدِی بِهِ مَنْ یَشاءُ وَ مَنْ یُضْلِلِ اللهُ فَما لَهُ مِنْ هادٍ
خداوند بهترین سخن را نازل کرده، کتابى که آیاتش (در لطف و زیبایى و عمق و محتوا) همانند یکدیگر است؛ آیاتى مکرر دارد (با تکرارى شوق انگیز) که از شنیدن آیاتش لرزه بر اندام کسانى که از پروردگارشان مى ترسند مى افتد؛ سپس برون و درونشان نرم و متوجّه ذکر خدا مى شود؛ این هدایت الهى است که هر که را بخواهد با آن راهنمایى مى‌کند و هر که را خداوند گمراه سازد هیچ راهنمایى براى او نخواهد بود.
سوره زمر، آیه ٢٣
قَالَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ علی (ع): أمّا اللیلَ فَصافُّونَ أقدامَهُم، تالِینَ لأجزاءِ القرآنِ یُرَتِّلُونَها تَرتیلاً، یُحَزِّنُونَ بهِ أنفُسَهُم و یَستَثِیرُونَ بهِ دَواءَ دائهِم.
امام علی (ع) در وصـف پـرهـیـزکاران می‌فرمایند: شب هنگام به پا می‌خیزند و آیات قرآن را با تامل و شمرده می‌خوانند و جانهایشان را باخواندن آن اندوهناک می سازند و داروی درد و بیماری خود را در آن می‌جویند.
نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص ٣٠٤، خطبه ١٩٣
مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ قَالَ رُوِیَ: أَنَّ النَّظَرَ إِلَى الْکَعْبَةِ عِبَادَةٌ – إِلَى أَنْ قَالَ- وَ النَّظَرُ إِلَى الْمُصْحَفِ مِنْ غَیْرِ قِرَاءَةٍ عِبَادَةٌ.
محمد بن علىّ بن حسین گوید که در روایت آمده: نگاه کردن به کعبه عبادت است – تا آنجا که می‌گوید – و نگاه کردن به قرآن حتى بدون قرائت عبادت است.
وسائل الشیعة، ج ٦، ص ٢٠٥، ح ٧٧٣٩
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): النَّظَرُ فِی ثَلَاثَةِ أَشْیَاءَ عِبَادَةٌ، النَّظَرُ فِی وَجْهِ الْوَالِدَیْنِ وَ فِی الْمُصْحَفِ وَ فِی الْبَحْر.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: نگاه کردن به سه چیز عبادت است نگریستن به صورت پدر و مادر و به مصحف و به دریا.
صحیفة الإمام الرضا علیه السلام، ص ٩٠، ح ١٩
عَنْ أَبِی ذَرٍّ فِی حَدِیثٍ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ (ص) یَقُولُ: النَّظَرُ إِلَى عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ عِبَادَةٌ وَ النَّظَرُ إِلَى الْوَالِدَیْنِ بِرَأْفَةٍ وَ رَحْمَةٍ عِبَادَةٌ وَ النَّظَرُ فِی الصَّحِیفَةِ یَعْنِی صَحِیفَةَ الْقُرْآنِ عِبَادَةٌ وَ النَّظَرُ إِلَى الْکَعْبَةِ عِبَادَةٌ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: نگاه به علی بن ابی طالب (ع) عبادت است و نگاه به والدین با رافت و مهربانی عبادت است و نگاه در نوشته قرآن عبادت است و نگاه به کعبه عبادت است.
وسائل الشیعة، ج ٦، ص ٢٠٥، ح ٧٧٣٨
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَتَمَتَّعَ بِبَصَرِهِ فِی الدُّنْیَا فَلْیُکْثِرْ مِنَ النَّظَرِ فِی الْمُصْحَفِ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: کسی که می‌خواهد از دیدگانش در دنیا بهره ببرد پس بسیار به قرآن نگاه کند.
أعلام الدین فی صفات المؤمنین، ص ١٠٠
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): لَیْسَ شَیْءٌ أَشَدَّ عَلَى الشَّیْطَانِ مِنْ قِرَاءَةِ الْمُصْحَفِ نَظَراً.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمودند: (تحمل) هیچ چیزى بر شیطان دشوارتر از تلاوت قرآن از روى آن نیست.
ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص ١٠٣
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): یا بُنَیَّ، لا تَغفُلْ عَن قِراءةِ القرآنِ؛ فإنَّ القرآنَ یُحیِی القَلبَ و یَنهى عنِ الفحشاءِ و المُنکَرِ و البَغیِ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمودند: فـرزنـدم! از خـواندن قرآن غافل مباش؛ زیرا که قرآن دل را زنده می‌کند و از فحشا و زشتکاری و ستم و گناه باز می‌دارد.
میزان الحکمه جلد ١٠ حدیث ١٦٥٠٣
قال علی علیه السلام: لِقَاحُ الْإِیمَانِ تِلَاوَةُ الْقُرْآنِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: بارور شدن ایمان به تلاوت قرآن است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ١١٢، ح ١٩٩٢
قَالَ عَلِیّ علیه السّلام: ثُمَّ أَنْزَلَ عَلَیْهِ الْکِتَابَ نُوراً لَا تُطْفَأُ مَصَابِیحُهُ وَ سِرَاجاً لَا یَخْبُو تَوَقُّدُهُ وَ بَحْراً لَا یُدْرَکُ قَعْرُهُ وَ مِنْهَاجاً لَا یُضِلُّ نَهْجُهُ وَ شُعَاعاً لَا یُظْلِمُ ضَوْءُهُ وَ فُرْقَاناً لَا یُخْمَدُ بُرْهَانُهُ وَ تِبْیَاناً لَا تُهْدَمُ أَرْکَانُهُ وَ شِفَاءً لَا تُخْشَى أَسْقَامُهُ وَ عِزّاً لَا تُهْزَمُ أَنْصَارُهُ وَ حَقّاً لَا تُخْذَلُ أَعْوَانُهُ فَهُوَ مَعْدِنُ الْإِیمَانِ وَ بُحْبُوحَتُهُ وَ یَنَابِیعُ الْعِلْمِ وَ بُحُورُهُ وَ رِیَاضُ الْعَدْلِ وَ غُدْرَانُهُ وَ أَثَافِیُ الْإِسْلَامِ وَ بُنْیَانُهُ وَ أَوْدِیَةُ الْحَقِّ وَ غِیطَانُهُ وَ بَحْرٌ لَا یَنْزِفُهُ الْمُسْتَنْزِفُونَ وَ عُیُونٌ لَا یُنْضِبُهَا الْمَاتِحُونَ وَ مَنَاهِلُ لَا یَغِیضُهَا الْوَارِدُونَ وَ مَنَازِلُ لَا یَضِلُّ نَهْجَهَا الْمُسَافِرُونَ وَ أَعْلَامٌ لَا یَعْمَى عَنْهَا السَّائِرُونَ وَ [إِکَامٌ] آکَامٌ لَا یَجُوزُ عَنْهَا الْقَاصِدُونَ جَعَلَهُ اللَّهُ رِیّاً لِعَطَشِ الْعُلَمَاءِ وَ رَبِیعاً لِقُلُوبِ الْفُقَهَاءِ وَ مَحَاجَ لِطُرُقِ الصُّلَحَاءِ وَ دَوَاءً لَیْسَ بَعْدَهُ دَاءٌ وَ نُوراً لَیْسَ مَعَهُ ظُلْمَةٌ وَ حَبْلًا وَثِیقاً عُرْوَتُهُ وَ مَعْقِلًا مَنِیعاً ذِرْوَتُهُ وَ عِزّاً لِمَنْ تَوَلَّاهُ وَ سِلْماً لِمَنْ دَخَلَهُ وَ هُدًى لِمَنِ ائْتَمَّ بِهِ وَ عُذْراً لِمَنِ انْتَحَلَهُ وَ بُرْهَاناً لِمَنْ تَکَلَّمَ بِهِ وَ شَاهِداً لِمَنْ خَاصَمَ بِهِ وَ فَلْجاً لِمَنْ حَاجَّ بِهِ وَ حَامِلًا لِمَنْ حَمَلَهُ وَ مَطِیَّةً لِمَنْ أَعْمَلَهُ وَ آیَةً لِمَنْ تَوَسَّمَ وَ جُنَّةً لِمَنِ اسْتَلْأَمَ وَ عِلْماً لِمَنْ وَعَى وَ حَدِیثاً لِمَنْ رَوَى وَ حُکْماً لِمَنْ قَضَى.
امام على علیه السّلام فرمودند: سپس قرآن را بر او (پیامبر (ص)) نازل فرمود. قرآن نورى است که خاموشى ندارد، چراغى است که درخشندگى آن زوال نپذیرد، دریایى است که عمق آن درک نشود، راهى است که رونده آن گمراه نگردد، شعلهاى است که نور آن تاریک نشود، جدا کننده حق و باطلى است که درخشش برهانش خاموش نگردد، بنایى است که ستونهاى آن خراب نشود، شفا دهندهاى است که بیمارىهاى وحشت انگیز را بزداید، قدرتى است که یاورانش شکست ندارند و حقّى است که یارى کنندگانش مغلوب نشوند. قرآن، معدن ایمان و اصل آن است، چشمههاى دانش و دریاهاى علوم است، سرچشمه عدالت و نهر جارى دل است، پایههاى اسلام و ستونهاى محکم آن است، نهرهاى جارى زلال حقیقت و سرزمینهاى آن است. دریایى است که تشنگان آن، آبش را تمام نتوانند کشید و چشمهاى است که آبش کمى ندارد؛ محل برداشت آبى است که هرچه از آن برگیرند کاهش نمىیابد، منزلى است که مسافران راه آن را فراموش نخواهند کرد و نشانههایى است که روندگان از آن غفلت نمىکنند، کوهسار زیبایى است که از آن نمىگذرند. خدا قرآن را فرو نشاننده عطش علمى دانشمندان و باران بهارى براى قلب فقیهان و راه گسترده و وسیع براى صالحان قرار داده است. قرآن دارویى است که با آن بیمارى وجود ندارد، نورى است که با آن تاریکى یافت نمىشود، ریسمانى است که رشتههاى آن محکم، پناهگاهى است که قلّه آن بلند و توان و قدرتى است براى آن که قرآن را برگزیند. محل امنى است براى هر که وارد آن شود، راهنمایى است تا از او پیروى کند، وسیله انجام وظیفه است براى آن که قرآن را راه و رسم خود قرار دهد، برهانى است بر آن که با آن سخن گوید، عامل پیروزى است براى آن که با آن استدلال کند، نجات دهنده است براى آن که حافظ آن باشد و به آن عمل کند و راهبر آن که آن را به کار گیرد و نشانه هدایت است براى آن که در او بنگرد، سپر نگهدارنده است براى آن که با آن خود را بپوشاند و دانش کسى است که آن را به خاطر بسپارد و حدیث کسى است که از آن روایت کند و فرمان کسى است که با آن قضاوت کند.
نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص ٣١٥، خطبه ١٩٨
قال علی علیه السلام: مَنْ أَنِسَ بِتِلَاوَةِ الْقُرْآنِ لَمْ تُوحِشْهُ مُفَارَقَةُ الْإِخْوَانِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: هر که به تلاوت قرآن انس گیرد، جدایی برادران او را به وحشت تنهایی نیندازد.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ١١٢، ح ١٩٩٣
قَالَ أَبِی الْحَسَنِ موسى بن جعفر (ع): إِذَا خِفْتَ أَمْراً فَاقْرَأْ مِائَةَ آیَةٍ مِنَ الْقُرْآنِ مِنْ حَیْثُ شِئْتَ ثُمَّ قُلِ «اللَّهُمَّ اکْشِفْ عَنِّی الْبَلَاءَ» ثَلَاثَ مَرَّاتٍ.
امام موسى کاظم علیه السّلام فرمودند: چون از چیزى ترس و هراس داشتی صد آیه از هر جاى قرآن که خواهى بخوان و بعد سه بار بگو: «خداوندا بلا را از من بگردان.»
الکافی (ط – الإسلامیة)، ج ٢، ص ٦٢١، ح ٨
قَالَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ (ع): لَوْ مَاتَ مَنْ بَیْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ لَمَا اسْتَوْحَشْتُ بَعْدَ أَنْ یَکُونَ الْقُرْآنُ مَعِی.
امام على بن الحسین علیهما السلام فرمود: اگر همه مردم که ما بین مشرق و مغرب هستند بمیرند من از تنهائى هراس نکنم پس از آنکه قرآن با من باشد.
الکافی (ط – الإسلامیة)، ج ٢، ص ٦٠٢، ح ١٣
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): فَإِنَّ الْبَیْتَ إِذَا کَثُرَ فِیهِ تِلَاوَةُ الْقُرْآنِ کَثُرَ خَیْرُهُ وَ اتَّسَعَ أَهْلُهُ وَ أَضَاءَ لِأَهْلِ السَّمَاءِ کَمَا تُضِیءُ نُجُومُ السَّمَاءِ لِأَهْلِ الدُّنْیَا.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمودند: هر گاه در خانه‌ای بسیار تلاوت قرآن شود خیر و برکتش زیاد شود و اهل آن به وسعت رسند و آن خانه براى اهل آسمان می‌درخشد چنانکه ستارگان آسمان براى اهل زمین می‌درخشند.
الکافی (ط – الإسلامیة)، ج ٢، ص ٦١٠، ح ١
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ، قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (ع): الْبَیْتُ الَّذِی یُقْرَأُ فِیهِ الْقُرْآنُ وَ یُذْکَرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِیهِ تَکْثُرُ بَرَکَتُهُ وَ تَحْضُرُهُ الْمَلَائِکَةُ وَ تَهْجُرُهُ الشَّیَاطِینُ وَ یُضِیءُ لِأَهْلِ السَّمَاءِ کَمَا تُضِیءُ الْکَوَاکِبُ لِأَهْلِ الْأَرْضِ وَ إِنَّ الْبَیْتَ الَّذِی لَا یُقْرَأُ فِیهِ الْقُرْآنُ وَ لَا یُذْکَرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِیهِ تَقِلُّ بَرَکَتُهُ وَ تَهْجُرُهُ الْمَلَائِکَةُ وَ تَحْضُرُهُ الشَّیَاطِینُ.
امام على علیه السّلام فرمودند: خانهاى که در آن قرآن خوانده شود و ذکر خداى عز و جل در آن شود، برکتش بسیار گردد و فرشتگان در آن بیایند و شیاطین از آن دور شوند و براى اهل آسمان مىدرخشد چنانچه ستارگان براى اهل زمین مىدرخشند؛ و خانهاى که در آن قرآن خوانده نشود و ذکر خداى عز و جل در آن نشود برکتش کم شود و فرشتگان از آن دور شوند و شیاطین در آن حاضر گردند.
الکافی (ط – الإسلامیة)، ج ٢، ص ٦١٠، ح ٣- وسائل الشیعة، ج ٦، ص ١٩٩، ح ٧٧٢٥
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: إِنَّهُ لَیُعْجِبُنِی أَنْ یَکُونَ فِی الْبَیْتِ مُصْحَفٌ یَطْرُدُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ الشَّیَاطِینَ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: هر آینه من خوش دارم که در خانه قرآنى باشد که خداى عز و جل به سبب آن شیطان‌ها را (از آن خانه) دور کند.
الکافی (ط – الإسلامیة)، ج ٢، ص ٦١٣، ح ٢- وسائل الشیعة، ج ٦، ص ٢٠٥، ح ٧٧٤٠
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: عَنْ أَبِیهِ أَنَّهُ کَانَ یَسْتَحِبُّ أَنْ یُعَلَّقَ الْمُصْحَفُ فِی الْبَیْتِ یُتَّقَى بِهِ مِنَ الشَّیَاطِینِ قَالَ وَ یُسْتَحَبُّ أَنْ لَا یُتْرَکَ مِنَ الْقِرَاءَةِ فِیهِ.
امام صادق علیه السّلام از پدرش فرمودند که دوست داشتند که در خانه، مُصحَف (قرآن) آویزان باشد (قرار داشته باشد) تا به واسطه آن از شیاطین محفوظ بمانَد. همچنین دوست داشت که قرائت قرآن ترک نشود.
وسائل الشیعة، ج ٦، ص ٢٠٦، ح ٧٧٤٢
عَنِ النَّبِیِّ (ص) قَالَ: یَدْفَعُ اللَّهُ عَنْ مُسْتَمِعِ الْقُرْآنِ بَلْوَى الدُّنْیَا وَ عَنْ قَارِئِهِ بَلْوَى الْآخِرَةِ وَ الَّذِی نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِیَدِهِ لَسَامِعُ آیَةٍ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ وَ هُوَ مُعْتَقِدٌ إِلَى أَنْ قَالَ أَعْظَمُ أَجْراً مِنْ ثَبِیرٍ ذَهَباً یُتَصَدَّقُ بِهِ وَ لَقَارِئُ آیَةٍ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ مُعْتَقِداً أَفْضَلُ مِمَّا دُونَ الْعَرْشِ إِلَى أَسْفَلِ التُّخُومِ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: دفع می‌کند خداوند از شنونده قرآن بلایای دنیا را و از قاری قرآن بلاهای آخرت را و قسم به کسی که جان محمد (ص) در دست اوست هرآینه شنونده آیه‌ای از کتاب خدا در حالی که معتقد به آن گفتار باشد اجرش بزرگ‌تر از کوه طلایی (ثبیر نام کوه بزرگی در یمن است.) است که انفاق کند و هر که آیه‌ای از قرآن را قرائت کند و به آن اعتقاد داشته باشد از آنچه بین عرش و قعر زمین است با فضیلت‌تر است.
وسائل الشیعة، ج ٦، ص ١٧٥، ح ٧٦٦٦
قَالَ أَمِیر الْمُؤْمِنِینَ (ع): أَنْصِتُوا إِلَى ذِکْرِ اللَّهِ فَإِنَّهُ أَحْسَنُ الْحَدِیثِ وَ اقْتَدُوا بِهُدَى نَبِیِّکُمْ فَإِنَّهُ أَفْضَلُ الْهُدَى وَ اسْتَنُّوا بِسُنَّتِهِ فَإِنَّهَا أَفْضَلُ السُّنَنِ وَ تَعَلَّمُوا کِتَابَ اللَّهِ وَ اسْتَضِیئُوا بِنُورِهِ فَإِنَّهُ أَشْفَى لِمَا فِی الصُّدُورِ وَ اسْمَعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ.
امام على علیه السّلام فرمودند: گوش کنید به ذکر خدا که آن بهترین گفتار است و پیروی کنید از هدایت پیامبرتان که آن برترین هدایت است و به سنت و روش او عمل کنید که آن بهترین روشهاست و بیاموزید کتاب خدا را و طلب نور کنید از نورش پس همانا آن شفا می‌دهد آنچه را که در قلبهاست و به آن گوش کنید و خاموش بمانید شاید مورد رحمت قرار گیرید.
أعلام الدین فی صفات المؤمنین، ص ١٠٠
وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ لایَزِیدُ الظّالِمِینَ إِلّا خَساراً.
و از قرآن آنچه شفا و رحمت براى مؤمنان است نازل مى‌کنیم و ستمکاران را جز خسارت نمى افزاید.
سوره اسراء، آیه ٨٢
وَ لَوْ جَعَلْناهُ قُرْآناً أَعْجَمِیّاً لَقالُوا لَوْلا فُصِّلَتْ آیاتُهُ أَ أَعْجَمِىٌّ وَ عَرَبِىٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِینَ آمَنُوا هُدىً وَ شِفاءٌ وَ الَّذِینَ لایُؤْمِنُونَ فِی آذانِهِمْ وَقْرٌ وَ هُوَ عَلَیْهِمْ عَمىً أُولئِکَ یُنادَوْنَ مِنْ مَکانٍ بَعِیدٍ.
اگر آن را قرآنى عجمى قرار مى‌دادیم به یقین مى‌گفتند: «چرا آیاتش به روشنى بیان نشده؟ قرآن عجمى از پیغمبرى عربى؟» بگو: «این (کتاب) براى کسانى که ایمان آورده‌اند هدایت و شفاست» ولى کسانى که ایمان نمى آورند در گوشهایشان سنگینى است و از مشاهده آن نابینا هستند؛ آنها (همچون کسانى هستند که گویى) از راه دور صدا زده مى شوند.
سوره فصلت، آیه ٤٤
قال علی علیه السلام: تَعَلَّمُوا الْقُرْآنَ فَإِنَّهُ رَبِیعُ الْقُلُوبِ وَ اسْتَشْفُوا بِنُورِهِ فَإِنَّهُ شِفَاءُ الصُّدُورِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: قرآن را بیاموزید، بدرستى که آن بهار دلهاست و شفا بجوئید به نور آن پس بدرستى که آن شفاى سینه‌هاست.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ١١٢، ح ١٩٩١
قَالَ عَلِیّ علیه السّلام: لَا تَسْتَشْفِیَنَّ بِغَیْرِ الْقُرْآنِ فَإِنَّهُ مِنْ کُلِّ دَاءٍ شَافٍ.
امام على علیه السّلام فرمودند: شفا مجوئید به غیر قرآن پس بدرستى که آن (قرآن) از هر دردى شفا دهنده است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ١١١، ح ١٩٨٤
قَالَ عَلِیّ بن موسی الرِّضَا علیه السّلام: فِی الْقُرْآنِ شِفَاءٌ مِنْ کُلِّ دَاء.
امام رضا علیه السّلام فرمودند: در قرآن شفای هر دردی است.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ٢، ص ٩٨، ح ١٥٢٦
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): القرآنُ هُو الدَّواءُ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: قرآن، داروست.
میزان الحکمه جلد ١٠ حدیث ١٦٤٤٠
قَالَ علی بن موسی الرِّضَا (ع): دَاوُوا مَرْضَاکُمْ بِالصَّدَقَةِ وَ اسْتَشْفُوا بِالْقُرْآنِ فَمَنْ لَمْ یَشْفِهِ الْقُرْآنُ فَلَا شِفَاءَ لَه.
امام علی بن موسی الرضا علیه السّلام فرمودند: مریضی های خود را با صدقه دوا کنید و با قرآن طلب شفا کنید پس کسی که از قرآن شفا نگیرد شفایی برای او نیست.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ٢، ص ٩٨، ح ١٥٢٦
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): مَنْ لَمْ یَسْتَشْفِ بِالْقُرْآنِ فَلَا شَفَاهُ اللَّهُ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: هر که از قرآن شفا نطلبد خداوند شفایش ندهد.
مکارم الأخلاق، ص ٣٦٣
قَالَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ علی (ع): أَحْسِنُوا تِلَاوَةَ الْقُرْآنِ فَإِنَّهُ أَنْفَعُ الْقَصَصِ وَ اسْتَشْفُوا بِهِ فَإِنَّهُ شِفَاءُ الصُّدُورِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: خواندن قرآن را به نیکی انجام دهید بدرستى که آن (قرآن) سودمندترین داستان است و از آن طلب شفا کنید پس بدرستى که آن شفاى سینه‌هاست.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ١١٢، ح ١٩٩٠
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِ (ع) قَالَ: شَکَا رَجُلٌ إِلَى النَّبِیِّ (ص) وَجَعاً فِی صَدْرِهِ فَقَالَ (ص) اسْتَشْفِ بِالْقُرْآنِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ- وَ شِفاءٌ لِما فِی الصُّدُورِ.
حضرت صادق علیه السّلام از پدرانش علیهم السلام حدیث کند که مردى از درد سینه به پیغمبر (ص) شکایت کرد، حضرت (ص) فرمودند: به وسیله قرآن شفا بجوى زیرا خداى عز و جل فرماید: «(و این قرآن) شفاء است براى آنچه در سینهها است» (سوره یونس آیه ٥٧).
الکافی (ط – الإسلامیة)، ج ٢، ص ٦٠٠، ح ٧
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ رُقْیَةِ الْعَقْرَبِ وَ الْحَیَّةِ وَ النُّشْرَةِ وَ رُقْیَةِ الْمَجْنُونِ وَ الْمَسْحُورِ الَّذِی یُعَذَّبُ فَقَالَ یَا ابْنَ سِنَانٍ لَا بَأْسَ بِالرُّقْیَةِ وَ الْعُوذَةِ وَ النُّشْرَةِ إِذَا کَانَتْ مِنَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ لَمْ یَشْفِهِ الْقُرْآنُ فَلَا شَفَاهُ اللَّهُ وَ هَلْ شَیْءٌ أَبْلَغُ فِی هَذِهِ الْأَشْیَاءِ مِنَ الْقُرْآنِ أَ لَیْسَ اللَّهُ یَقُولُ وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ- ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ - أَ لَیْسَ یَقُولُ اللَّهُ جَلَّ ثَنَاؤُهُ لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلى جَبَلٍ لَرَأَیْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ وَ سَلُونَا نُعَلِّمْکُمْ وَ نُوقِفْکُمْ عَلَى قَوَارِعِ الْقُرْآنِ لِکُلِّ دَاءٍ.
ابن سنان می‌گوید از امام صادق درباره ورد و نشره عقرب و مار، جنون، سحر و کسی که شکنجه می‌شود سوال کردم فرمودند: ابن سنان! ورد و تعویذ و نشره اشکال ندارد، در صورتی که از قرآن باشد، کسی را که قرآن شفا ندهد خداوند هم شفایش نمی‌دهد. آیا خداوند تبارک و تعالی نمی‌فرماید: «آیاتی از قرآن نازل می‌کنیم که برای مؤمنین شفاست.» آیا خداوند تبارک و تعالی نمی‌فرماید: «قرآن اگر بر کوه نازل شود کوه ترک می‌خورد و خاشع و خاضع خواهد بود.» از ما بپرسید، به شما می‌آموزیم آیات درمانی قرآن را برای هر بیماری.
وسائل الشیعة، ج ٦، ص ٢٣٦، ح ٧٨٢٢
عَنْ زُرَارَةَ بْنِ أَعْیَنَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) عَنِ الْمَرِیضِ هَلْ یُعَلَّقُ عَلَیْهِ تَعْوِیذٌ أَوْ شَیْءٌ مِنَ الْقُرْآنِ فَقَالَ نَعَمْ لَا بَأْسَ بِهِ إِنَّ قَوَارِعَ الْقُرْآنِ تَنْفَعُ فَاسْتَعْمِلُوهَا.
زراره گوید سوال کردم از امام باقر (ع) از بیمار که آیا می‌تواند آویزان کند به خودش تعویذ یا چیزی از قرآن را؟ پس فرمودند بله اشکالی ندارد همانا راههای قرآن سودمند است پس آنها را استفاده کنید.
وسائل الشیعة، ج ٦، ص ٢٣٧، ح ٧٨٢٦
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع): فِی الرَّجُلِ تَکُونُ بِهِ الْعِلَّةُ فَیُکْتَبُ لَهُ الْقُرْآنُ فَیُعَلَّقُ عَلَیْهِ أَوْ یُکْتَبُ لَهُ فَیَغْسِلُهُ وَ یَشْرَبُهُ قَالَ لَا بَأْسَ بِهِ کُلِّهِ.
امام صادق علیه السّلام در مورد مردی که بیماری دارد پس قرآنی می‌نویسد و آویزان می‌کند به خودش پس می‌شوید و می‌نوشد آن را فرمود: تمام اینها اشکالی ندارد.
وسائل الشیعة، ج ٦، ص ٢٣٧، ح ٧٨٢٧
قَالَ أَمِیر الْمُؤْمِنِینَ (ع): أَنْصِتُوا إِلَى ذِکْرِ اللَّهِ فَإِنَّهُ أَحْسَنُ الْحَدِیثِ وَ اقْتَدُوا بِهُدَى نَبِیِّکُمْ فَإِنَّهُ أَفْضَلُ الْهُدَى وَ اسْتَنُّوا بِسُنَّتِهِ فَإِنَّهَا أَفْضَلُ السُّنَنِ وَ تَعَلَّمُوا کِتَابَ اللَّهِ وَ اسْتَضِیئُوا بِنُورِهِ فَإِنَّهُ أَشْفَى لِمَا فِی الصُّدُورِ وَ اسْمَعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ.
امام على علیه السّلام فرمودند: گوش کنید به ذکر خدا که آن بهترین گفتار است و پیروی کنید از هدایت پیامبرتان که آن برترین هدایت است و به سنت و روش او عمل کنید که آن بهترین روشهاست و بیاموزید کتاب خدا را و طلب نور کنید از نورش پس همانا آن شفا می‌دهد آنچه را که در قلبهاست و به آن گوش کنید و خاموش بمانید شاید مورد رحمت قرار گیرید.
أعلام الدین فی صفات المؤمنین، ص ١٠٠
قَالَ عَلِیّ علیه السّلام: اسْتَشْفُوا بِنُورِهِ فَإِنَّهُ شِفَاءُ الصُّدُورِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: از نور آن (قرآن) شفا و بهبودى بخواهید که شفاى سینههاى بیمار است.
نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص ١٦٤، خطبه ١١٠- وسائل الشیعة، ج ٦، ص ١٦٧، ح ٧٦٤٢
عَنِ النَّبِیِّ (ص) قَالَ: أَنَّ هَذَا الْقُرْآنَ مَأْدُبَةُ اللَّهِ فَتَعَلَّمُوا مَأْدُبَتَهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ حَبْلُ اللَّهِ وَ هُوَ النُّورُ الْبَیِّنُ وَ الشِّفَاءُ النَّافِعُ عِصْمَةٌ لِمَنْ تَمَسَّکَ بِهِ وَ نَجَاةٌ لِمَنْ تَبِعَهُ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: این قرآن سفره ضیافت خداست، پس تا می‌توانید از سفره ضیافت او فراگیرید. همانا این قرآن ریسمان الهی و نور بیان کننده و شفاء نافع است عصمتی است برای کسی که به آن چنگ زند و نجات است برای کسی که از آن تبعیت کند.
وسائل الشیعة، ج ٦، ص ١٦٨، ح ٧٦٤٨
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ هُوَ النُّورُ الْمُبِینُ و الْحَبْلُ الْمَتِینُ و الْعُرْوَةُ الْوُثْقَى و الدَّرَجَةُ الْعُلْیَا و الشِّفَاءُ الْأَشْفَى وَ الْفَضِیلَةُ الْکُبْرَى وَ السَّعَادَة الْعُظْمَى مَنِ اسْتَضَاءَ بِهِ نَوَّرَهُ اللَّهُ وَ مَنِ اعْتَقَدَ بِهِ فِی أُمُورِهِ عَصَمَهُ اللَّهُ وَ مَنْ تَمَسَّکَ بِهِ أَنْقَذَهُ اللَّهُ وَ مَنْ لَمْ یُفَارِقْ أَحْکَامَهُ رَفَعَهُ اللَّهُ و مَنِ اسْتَشْفَى بِهِ شَفَاهُ اللَّهُ و مَنْ آثَرَهُ عَلَى مَا سِوَاهُ هَدَاهُ اللَّهُ وَ مَنْ طَلَبَ الْهُدَى فِی غَیْرِهِ أَضَلَّهُ اللَّهُ وَ مَنْ جَعَلَهُ شِعَارَهُ وَ دِثَارَهُ أَسْعَدَهُ اللَّهُ وَ مَنْ جَعَلَهُ إِمَامَهُ الَّذِی یَقْتَدِی بِهِ وَ مُعَوَّلَهُ الَّذِی یَنْتَهِی إِلَیْهِ أَدَّاهُ اللَّهُ إِلَى جَنَّاتِ النَّعِیمِ وَ الْعَیْشِ السَّلِیمِ. فَلِذَلِکَ قَالَ: هُدىً یَعْنِی هَذَا الْقُرْآنَ هُدًى وَ بُشْرى لِلْمُؤْمِنِینَ یَعْنِی بِشَارَةً لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: هر آینه این قرآن نور آشکار و ریسمان استوار و دستگیره محکم و پایگاه بلند و شفا دهندهترین شفا و بزرگترین فضیلت و برترین سعادت است. هر که از آن خواستار روشنى شود خدا او را نورانى مى‌کند و هر که کارهاى خود را بر طبق قرآن انجام دهد خدا او را از لغزش نگاه مىدارد. هر که به قرآن چنگ زند خدا او را نجات مىدهد و هر که از احکام آن جدا نشود خدا مقامی بلند به او بخشد. هر که از آن شفا جوید، خدا او را شفا مىدهد. هر که قرآن را بر غیر آن برگزیند، خدا او را به راه راست مىرساند. هر که خواستار راهنمایى از غیر آن باشد خدا او را گمراه مى‌کند. هر که آن را میزان ظاهر و باطن خود قرار دهد خدا او را خوشبخت مى‌کند. و هر که آن را پیشواى خود گیرد و آخرین پناهگاه سازد خدا او را به بهشت نعیم و زندگى سلیم مىرساند. پس به همین جهت بود که خدا گفت: «هدى»، یعنى این قرآن هدایت است و «بُشْرى لِلْمُؤْمِنِینَ» (سوره بقره ٩٧)، یعنى مژده و بشارتى براى مؤمنان در آخرت است.
الحیاة (ترجمه احمد آرام)، ج ٢، ص ٢٢٢
قَالَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ (ع): إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ فِیهِ مَصَابِیحُ النُّورِ وَ شِفَاءُ الصُّدُورِ فَلْیَجْلُ جَالٍ بَصَرَهُ وَ لْیُلْحِمِ الصِّفَةَ فِکْرَهُ فَإِنَّ التَّفَکُّرَ حَیَاةُ قَلْبِ الْبَصِیرِ کَمَا یَمْشِی الْمُسْتَنِیرُ فِی الظُّلُمَاتِ بِالنُّورِ.
امام حسن مجتبی علیه السّلام فرمودند: به راستی که در این قرآن چراغهای روشنایی بخش و شفای سینه‌هاست؛ پس جلا دهنده باید به نور آن دیده (دل) خویش را جلا دهد و اوصاف قرآن را با اندیشه خـودش پـیـونـد بزند، زیرا تفکر (قرآن) مایه حیات دل شخص با بصیرت است، همچنان که آدمی در تاریکیها با کمک نور راه می‌پیماید.
بحار الأنوار (ط – بیروت)، ج ٨٩، ص ٣٢، ح ٣٥
عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ (ص) أَنَّهُ قَالَ: وَ الَّذِی بَعَثَ مُحَمَّداً (ص) بِالْحَقِّ وَ أَکْرَمَ أَهْلَ بَیْتِهِ مَا مِنْ شَیْءٍ تَطْلُبُونَهُ مِنْ حِرْزٍ مِنْ حَرَقٍ أَوْ غَرَقٍ أَوْ سَرَقٍ أَوْ إِفْلَاتِ دَابَّةٍ مِنْ صَاحِبِهَا أَوْ ضَالَّةٍ أَوْ آبِقٍ إِلَّا وَ هُوَ فِی الْقُرْآنِ فَمَنْ أَرَادَ ذَلِکَ فَلْیَسْأَلْنِی عَنْهُ قَالَ فَقَامَ إِلَیْهِ رَجُلٌ فَقَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ أَخْبِرْنِی عَمَّا یُؤْمِنُ مِنَ الْحَرَقِ وَ الْغَرَقِ فَقَالَ اقْرَأْ هَذِهِ الْآیَاتِ- اللَّهُ الَّذِی نَزَّلَ الْکِتابَ وَ هُوَ یَتَوَلَّى الصَّالِحِینَ وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِلَى قَوْلِهِ سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا یُشْرِکُونَ فَمَنْ قَرَأَهَا فَقَدْ أَمِنَ الْحَرَقَ وَ الْغَرَقَ قَالَ فَقَرَأَهَا رَجُلٌ وَ اضْطَرَمَتِ النَّارُ فِی بُیُوتِ جِیرَانِهِ وَ بَیْتُهُ وَسَطَهَا فَلَمْ یُصِبْهُ شَیْءٌ ثُمَّ قَامَ إِلَیْهِ رَجُلٌ آخَرُ فَقَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ إِنَّ دَابَّتِیَ اسْتَصْعَبَتْ عَلَیَّ وَ أَنَا مِنْهَا عَلَى وَجَلٍ- فَقَالَ اقْرَأْ فِی أُذُنِهَا الْیُمْنَى- وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ کَرْهاً وَ إِلَیْهِ یُرْجَعُونَ فَقَرَأَهَا فَذَلَّتْ لَهُ دَابَّتُهُ وَ قَامَ إِلَیْهِ رَجُلٌ آخَرُ فَقَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ إِنَّ أَرْضِی أَرْضٌ مَسْبَعَةٌ وَ إِنَّ السِّبَاعَ تَغْشَى مَنْزِلِی وَ لَا تَجُوزُ حَتَّى تَأْخُذَ فَرِیسَتَهَا فَقَالَ اقْرَأْ لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُفٌ رَحِیمٌ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِیَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ فَقَرَأَهُمَا الرَّجُلُ فَاجْتَنَبَتْهُ السِّبَاعُ ثُمَّ قَامَ إِلَیْهِ آخَرُ فَقَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ إِنَّ فِی بَطْنِی مَاءً أَصْفَرَ فَهَلْ مِنْ شِفَاءٍ فَقَالَ نَعَمْ بِلَا دِرْهَمٍ وَ لَا دِینَارٍ وَ لَکِنِ اکْتُبْ عَلَى بَطْنِکَ- آیَةَ الْکُرْسِیِّ وَ تَغْسِلُهَا وَ تَشْرَبُهَا وَ تَجْعَلُهَا ذَخِیرَةً فِی بَطْنِکَ فَتَبْرَأُ بِإِذْنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَفَعَلَ الرَّجُلُ فَبَرَأَ بِإِذْنِ اللَّهِ ثُمَّ قَامَ إِلَیْهِ آخَرُ فَقَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ أَخْبِرْنِی عَنِ الضَّالَّةِ فَقَالَ اقْرَأْ یس فِی رَکْعَتَیْنِ وَ قُلْ یَا هَادِیَ الضَّالَّةِ رُدَّ عَلَیَّ ضَالَّتِی فَفَعَلَ فَرَدَّ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَیْهِ ضَالَّتَهُ ثُمَّ قَامَ إِلَیْهِ آخَرُ فَقَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ أَخْبِرْنِی عَنِ الْآبِقِ فَقَالَ اقْرَأْ أَوْ کَظُلُماتٍ فِی بَحْرٍ لُجِّیٍّ یَغْشاهُ مَوْجٌ مِنْ فَوْقِهِ مَوْجٌ إِلَى قَوْلِهِ وَ مَنْ لَمْ یَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُوراً فَما لَهُ مِنْ نُورٍ فَقَالَهَا الرَّجُلُ فَرَجَعَ إِلَیْهِ الْآبِقُ ثُمَّ قَامَ إِلَیْهِ آخَرُ فَقَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ أَخْبِرْنِی عَنِ السَّرَقِ فَإِنَّهُ لَا یَزَالُ قَدْ یُسْرَقُ لِیَ الشَّیْءُ بَعْدَ الشَّیْءِ لَیْلًا فَقَالَ لَهُ اقْرَأْ إِذَا أَوَیْتَ إِلَى فِرَاشِکَ- قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمنَ أَیًّا ما تَدْعُوا إِلَى قَوْلِهِ وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیراً ثُمَّ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (ع) مَنْ بَاتَ بِأَرْضٍ قَفْرٍ فَقَرَأَ هَذِهِ الْآیَةَ- إِنَّ رَبَّکُمُ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوى عَلَى الْعَرْشِ إِلَى قَوْلِهِ- تَبارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمِینَ حَرَسَتْهُ الْمَلَائِکَةُ وَ تَبَاعَدَتْ عَنْهُ الشَّیَاطِینُ قَالَ فَمَضَى الرَّجُلُ فَإِذَا هُوَ بِقَرْیَةٍ خَرَابٍ فَبَاتَ فِیهَا وَ لَمْ یَقْرَأْ هَذِهِ الْآیَةَ فَتَغَشَّاهُ الشَّیْطَانُ وَ إِذَا هُوَ آخِذٌ بِخَطْمِهِ فَقَالَ لَهُ صَاحِبُهُ أَنْظِرْهُ وَ اسْتَیْقَظَ الرَّجُلُ فَقَرَأَ الْآیَةَ فَقَالَ الشَّیْطَانُ لِصَاحِبِهِ أَرْغَمَ اللَّهُ أَنْفَکَ احْرُسْهُ الْآنَ حَتَّى یُصْبِحَ فَلَمَّا أَصْبَحَ رَجَعَ إِلَى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ (ع) فَأَخْبَرَهُ وَ قَالَ لَهُ رَأَیْتُ فِی کَلَامِکَ الشِّفَاءَ وَ الصِّدْقَ وَ مَضَى بَعْدَ طُلُوعِ الشَّمْسِ فَإِذَا هُوَ بِأَثَرِ شَعْرِ الشَّیْطَانِ مُجْتَمِعاً فِی الْأَرْضِ.
اصبغ بن نباته از امام علی علیه السّلام حدیث کند که فرمود: سوگند به آن که محمد (ص) را به حقیقت برانگیخته و خاندانش را گرامى داشته هیچ چیزى نیست که شما آن را بجوئید از حرز و دعاهائى که براى محافظت از سوختن یا غرق شدن یا دزد یا گریختن چهارپائى از دست صاحبش یا گمشدهاى یا بنده فرارى، جز اینکه در قرآن است، هر که خواهد از من بپرسد (تا به او بگویم) گوید: پس مردى برخاست و عرضکرد: یا امیر المؤمنین مرا آگاه کن از آنچه براى محافظت از سوختن و غرق شدن است؟ فرمود: این آیات را بخوان: اللَّهُ الَّذِی نَزَّلَ الْکِتابَ وَ هُوَ یَتَوَلَّى الصَّالِحِینَ (سوره اعراف آیه ١٩٦) و آیه: وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ تا آنجا که می‌فرماید: سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا یُشْرِکُونَ (سوره زمر آیه ١٧) پس هر که این آیات را بخواند از سوختن و غرق شدن ایمن گردد. گوید: پس مردى آن را خواند و آتش در خانههاى همسایگانش در گرفت و خانه او هم وسط آن خانهها بود و (از برکت آن آیات که خوانده بود) آسیبى به او نرسید. سپس مرد دیگرى برخاست و عرض کرد: یا امیر المؤمنین حیوانى که زیر پاى من هست چموشى می‌کند و من از آن ترسانم؟ فرمود: در گوش راستش (این آیه را) بخوان: وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ کَرْهاً وَ إِلَیْهِ یُرْجَعُونَ (سوره آل عمران آیه ٨٣) و آن مرد این آیه را خواند و آن حیوان براى او رام گردید. مرد دیگرى برخاست و عرض کرد: اى امیر مؤمنان سرزمین ما جاى درندگان است و درندگان به خانه من درآیند و تا شکار خود را نگیرند از آنجا نگذرند؟ فرمود: (این دو آیه را) بخوان: لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُفٌ رَحِیمٌ؛ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِیَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ (سوره توبه آیههاى ١٣٨ و ١٣٩) پس آن مرد این دو آیه را خواند و درندگان از او دور شدند. سپس مرد دیگرى برخاست و عرض کرد: اى امیر مؤمنان در شکم من آب زردى است (که موجب بیمارى من شده است) آیا شفائى دارد؟ فرمود: آرى (بىپول) و بدون صرف کردن درهمى و دینارى، بنویس آیة الکرسى را بر شکمت و آن را بشوى و بیاشام و آن را در شکمت ذخیره کن به خواست خداى عز و جل بهبودى یابى و آن مرد انجام داد و به خواست خداوند بهبودى یافت. سپس دیگرى برخاست و عرضکرد: یا أمیر المؤمنین از (پیدا کردن) گمشده مرا آگاه فرما؟ فرمود: سوره یس را در دو رکعت نماز بخوان و بگو: «یَا هَادِیَ الضَّالَّةِ رُدَّ عَلَیَّ ضَالَّتِی» (یعنى اى راهنماى گمشده، گمشده مرا به من باز گردان) پس آن را انجام داد و خداى عز و جل حیوان گمشدهاش را به او برگرداند. سپس دیگرى برخاست و عرض کرد: اى امیر مؤمنان براى بنده گریخته دستورى فرما. فرمود بخوان: أَوْ کَظُلُماتٍ فِی بَحْرٍ لُجِّیٍّ یَغْشاهُ مَوْجٌ مِنْ فَوْقِهِ مَوْجٌ تا آنجا که می‌فرماید: وَ مَنْ لَمْ یَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُوراً فَما لَهُ مِنْ نُورٍ (سوره نور آیه ٤٠) و آن مرد آن را گفت و بنده فراریش به سوى او بازگشت. سپس مرد دیگرى برخاست و عرضکرد: یا أمیر المؤمنین براى ایمنى از دزدى چیزى بفرما زیرا که پیوسته پشت سر هم شبها از من دزدى شود؟ فرمود: چون ب بستر خواب رفتى بخوان: قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمنَ أَیًّا ما تَدْعُوا تا آنجا که می‌فرماید: وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیراً (سوره اسراء آیه ١١٠) سپس امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود: هر که در بیابانى خالى از سکنه شبى را به سر برد و این آیه را بخواند إِنَّ رَبَّکُمُ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوى عَلَى الْعَرْشِ تا آنجا که می‌فرماید: تَبارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمِینَ (سوره اعراف آیه ٥٤) فرشتگان او را محافظت کنند و شیاطین از او دور شوند. گوید: پس آن مرد (یعنى مردى که براى ایمنى از دزدى پرسش کرده بود، یا مرد دیگرى) رفت و به ویرانهاى رسید و شب را در آنجا خوابید و این آیات را نخواند، پس شیطان بسراغش آمد و بینى آن مرد را گرفت، رفیقش به او گفت: مهلتش بده. آن مرد از خواب پرید و آیهاى را (که حضرت فرموده بود) خواند، پس شیطان به رفیقش گفت: خدا بینى تو را به خاک مالید، اکنون باید تا به صبح او را محافظت و پاسدارى کنى. چون صبح شد نزد امیر المؤمنین علیه السّلام آمد و جریان را گفت و عرضکرد: در سخن شما شفاء و راستى یافتم و پس از بالا آمدن آفتاب بدان جا رفت و جاى موى شیطان را در زمین دید.
الکافی (ط – الإسلامیة)، ج ٢، ص ٦٢٤، ح ٢١
عَنِ النَّبِیِّ (ص) قَالَ: إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ حَبْلُ اللَّهِ وَ هُوَ النُّورُ الْمُبِینُ وَ الشِّفَاءُ النَّافِعُ – إِلَى أَنْ قَالَ- فَاتْلُوهُ فَإِنَّ اللَّهَ یَأْجُرُکُمْ عَلَى تِلَاوَتِهِ بِکُلِّ حَرْفٍ عَشْرَ حَسَنَاتٍ أَمَا إِنِّی لَا أَقُولُ الم عَشْرٌ وَ لَکِنْ أَلِفٌ عَشْرٌ وَ لَامٌ عَشْرٌ وَ مِیمٌ عَشْرٌ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: همانا این قرآن ریسمان الهی و نور بیان کننده و شفاء نافع است – تا اینکه فرمودند – پس تلاوت کنید آن را همانا خداوند اجر می‌دهد به شما بر تلاوت آن به هر حرفی ده حسنه نمی‌گویم الم ده حسنه بلکه الف ده حسنه، لام ده حسنه و میم ده حسنه.
وسائل الشیعة، ج ٦، ص ١٩١، ح ٧٧٠٢
قَالَ عَلِیّ علیه السّلام: ثُمَّ أَنْزَلَ عَلَیْهِ الْکِتَابَ نُوراً لَا تُطْفَأُ مَصَابِیحُهُ وَ سِرَاجاً لَا یَخْبُو تَوَقُّدُهُ وَ بَحْراً لَا یُدْرَکُ قَعْرُهُ وَ مِنْهَاجاً لَا یُضِلُّ نَهْجُهُ وَ شُعَاعاً لَا یُظْلِمُ ضَوْءُهُ وَ فُرْقَاناً لَا یُخْمَدُ بُرْهَانُهُ وَ تِبْیَاناً لَا تُهْدَمُ أَرْکَانُهُ وَ شِفَاءً لَا تُخْشَى أَسْقَامُهُ وَ عِزّاً لَا تُهْزَمُ أَنْصَارُهُ وَ حَقّاً لَا تُخْذَلُ أَعْوَانُهُ فَهُوَ مَعْدِنُ الْإِیمَانِ وَ بُحْبُوحَتُهُ وَ یَنَابِیعُ الْعِلْمِ وَ بُحُورُهُ وَ رِیَاضُ الْعَدْلِ وَ غُدْرَانُهُ وَ أَثَافِیُ الْإِسْلَامِ وَ بُنْیَانُهُ وَ أَوْدِیَةُ الْحَقِّ وَ غِیطَانُهُ وَ بَحْرٌ لَا یَنْزِفُهُ الْمُسْتَنْزِفُونَ وَ عُیُونٌ لَا یُنْضِبُهَا الْمَاتِحُونَ وَ مَنَاهِلُ لَا یَغِیضُهَا الْوَارِدُونَ وَ مَنَازِلُ لَا یَضِلُّ نَهْجَهَا الْمُسَافِرُونَ وَ أَعْلَامٌ لَا یَعْمَى عَنْهَا السَّائِرُونَ وَ [إِکَامٌ] آکَامٌ لَا یَجُوزُ عَنْهَا الْقَاصِدُونَ جَعَلَهُ اللَّهُ رِیّاً لِعَطَشِ الْعُلَمَاءِ وَ رَبِیعاً لِقُلُوبِ الْفُقَهَاءِ وَ مَحَاجَ لِطُرُقِ الصُّلَحَاءِ وَ دَوَاءً لَیْسَ بَعْدَهُ دَاءٌ وَ نُوراً لَیْسَ مَعَهُ ظُلْمَةٌ وَ حَبْلًا وَثِیقاً عُرْوَتُهُ وَ مَعْقِلًا مَنِیعاً ذِرْوَتُهُ وَ عِزّاً لِمَنْ تَوَلَّاهُ وَ سِلْماً لِمَنْ دَخَلَهُ وَ هُدًى لِمَنِ ائْتَمَّ بِهِ وَ عُذْراً لِمَنِ انْتَحَلَهُ وَ بُرْهَاناً لِمَنْ تَکَلَّمَ بِهِ وَ شَاهِداً لِمَنْ خَاصَمَ بِهِ وَ فَلْجاً لِمَنْ حَاجَّ بِهِ وَ حَامِلًا لِمَنْ حَمَلَهُ وَ مَطِیَّةً لِمَنْ أَعْمَلَهُ وَ آیَةً لِمَنْ تَوَسَّمَ وَ جُنَّةً لِمَنِ اسْتَلْأَمَ وَ عِلْماً لِمَنْ وَعَى وَ حَدِیثاً لِمَنْ رَوَى وَ حُکْماً لِمَنْ قَضَى.
امام على علیه السّلام فرمودند: سپس قرآن را بر او (پیامبر (ص)) نازل فرمود. قرآن نورى است که خاموشى ندارد، چراغى است که درخشندگى آن زوال نپذیرد، دریایى است که عمق آن درک نشود، راهى است که رونده آن گمراه نگردد، شعلهاى است که نور آن تاریک نشود، جدا کننده حق و باطلى است که درخشش برهانش خاموش نگردد، بنایى است که ستونهاى آن خراب نشود، شفا دهندهاى است که بیمارىهاى وحشت انگیز را بزداید، قدرتى است که یاورانش شکست ندارند و حقّى است که یارى کنندگانش مغلوب نشوند. قرآن، معدن ایمان و اصل آن است، چشمههاى دانش و دریاهاى علوم است، سرچشمه عدالت و نهر جارى دل است، پایههاى اسلام و ستونهاى محکم آن است، نهرهاى جارى زلال حقیقت و سرزمینهاى آن است. دریایى است که تشنگان آن، آبش را تمام نتوانند کشید و چشمهاى است که آبش کمى ندارد؛ محل برداشت آبى است که هرچه از آن برگیرند کاهش نمىیابد، منزلى است که مسافران راه آن را فراموش نخواهند کرد و نشانههایى است که روندگان از آن غفلت نمىکنند، کوهسار زیبایى است که از آن نمىگذرند. خدا قرآن را فرو نشاننده عطش علمى دانشمندان و باران بهارى براى قلب فقیهان و راه گسترده و وسیع براى صالحان قرار داده است. قرآن دارویى است که با آن بیمارى وجود ندارد، نورى است که با آن تاریکى یافت نمىشود، ریسمانى است که رشتههاى آن محکم، پناهگاهى است که قلّه آن بلند و توان و قدرتى است براى آن که قرآن را برگزیند. محل امنى است براى هر که وارد آن شود، راهنمایى است تا از او پیروى کند، وسیله انجام وظیفه است براى آن که قرآن را راه و رسم خود قرار دهد، برهانى است بر آن که با آن سخن گوید، عامل پیروزى است براى آن که با آن استدلال کند، نجات دهنده است براى آن که حافظ آن باشد و به آن عمل کند و راهبر آن که آن را به کار گیرد و نشانه هدایت است براى آن که در او بنگرد، سپر نگهدارنده است براى آن که با آن خود را بپوشاند و دانش کسى است که آن را به خاطر بسپارد و حدیث کسى است که از آن روایت کند و فرمان کسى است که با آن قضاوت کند.
نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص ٣١٥، خطبه ١٩٨
قَالَ عَلِیّ علیه السّلام: عَلَیْکُمْ بِکِتَابِ اللَّهِ فَإِنَّهُ الْحَبْلُ الْمَتِینُ وَ النُّورُ الْمُبِینُ وَ الشِّفَاءُ النَّافِعُ وَ الرِّیُّ النَّاقِعُ وَ الْعِصْمَةُ لِلْمُتَمَسِّکِ وَ النَّجَاةُ لِلْمُتَعَلِّقِ لَا یَعْوَجُّ فَیُقَامَ وَ لَا یَزِیغُ فَیُسْتَعْتَبَ وَ لَا تُخْلِقُهُ کَثْرَةُ الرَّدِّ وَ وُلُوجُ السَّمْعِ مَنْ قَالَ بِهِ صَدَقَ وَ مَنْ عَمِلَ بِهِ سَبَق.
امام على علیه السّلام فرمودند: بر شما باد به کتاب خدا که ریسمان محکم الهى و نور آشکار و درمانى سودمند است که تشنگى را فرونشاند، نگهدارنده کسى است که به آن تمسّک جوید و نجات دهنده کسی است که به آن چنگ زند؛ کجى ندارد تا راست شود و گرایش به باطل ندارد تا از آن باز گردانده شود و تکرار و شنیدن پیاپى آیات، کهنهاش نمىسازد و گوش از شنیدن آن خسته نمىشود. کسى که با قرآن سخن بگوید راست گفته و هر که به دان عمل کند پیشتاز است.
نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص ٢١٩، خطبه ١٥٦
