احادیث مربوط به نتیجه انجام گناهان و ترک محرمات
احادیث مربوط به نتیجه انجام گناهان و ترک محرمات
باب: عقوبت هاى سریع گناهان
اصول کافى جلد ۴ صفحه۸۱ روایت۱: عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ وَ عِدَّهٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِیعاً عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی نَصْرٍ عَنْ أَبَانٍ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص خَمْسٌ إِنْ أَدْرَکْتُمُوهُنَّ فَتَعَوَّذُوا بِاللَّهِ مِنْهُنَّ لَمْ تَظْهَرِ الْفَاحِشَهُ فِى قَوْمٍ قَطُّ حَتَّى یُعْلِنُوهَا إِلَّا ظَهَرَ فِیهِمُ الطَّاعُونُ وَ الْأَوْجَاعُ الَّتِى لَمْ تَکُنْ فِى أَسْلَافِهِمُ الَّذِینَ مَضَوْا وَ لَمْ یَنْقُصُوا الْمِکْیَالَ وَ الْمِیزَانَ إِلَّا أُخِذُوا بِالسِّنِینَ وَ شِدَّهِ الْمَئُونَهِ وَ جَوْرِ السُّلْطَانِ وَ لَمْ یَمْنَعُوا الزکات إِلَّا مُنِعُوا الْقَطْرَ مِنَ السَّمَأ وَ لَوْ لَا الْبَهَائِمُ لَمْ یُمْطَرُوا وَ لَمْ یَنْقُضُوا عَهْدَ اللَّهِ وَ عَهْدَ رَسُولِهِ إِلَّا سَلَّطَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ عَدُوَّهُمْ وَ أَخَذُوا بَعْضَ مَا فِى أَیْدِیهِمْ وَ لَمْ یَحْکُمُوا بِغَیْرِ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إِلَّا جَعَلَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ بَأْسَهُمْ بَیْنَهُمْ
حضرت باقر علیه السلام فرمود رسول خدا(ص) فرموده: پنج چیز است که اگر با آنها برخورد کردید از آنها به خدا پناه برید: هرگز در مردمى زنا پیدا نشود که آن را آشکارا کنند جز اینکه در ایشان طاعون و دردهایی که در گذشتگان آنها سابقه نداشته پدیدار گردد، و از پیمانه و ترازو کم نگذارند جز اینکه به قحطى و سختى مخارج زندگى و ستم سلطان گرفتار شوند، و از دادن زکات منع نکنند جز اینکه آمدن باران آسمان بر آنها ممنوع گردد و اگر بخاطر چهار پایان نبود هیچ باران بر آنها نبارد، و پیمان خدا و رسولش را نشکنند جز اینکه خداوند دشمنانشان را بر ایشان چیره کند و برخى اموالشان را بگیرد، و به غیر آنچه خداى عزوجل نازل کرده حکم نکنند جز اینکه خداوند کشمکش و ستیزه میان آنها قرار دهد.
اصول کافى جلد ۴ صفحه۸۱ روایت۲: عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ وَ عِدَّهٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مَالِکِ بْنِ عَطِیَّهَ عَنْ أَبِى حَمْزَهَ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع قَالَ وَجَدْنَا فِى کِتَابِ رَسُولِ اللَّهِ ص إِذَا ظَهَرَ الزِّنَا مِنْ بَعْدِى کَثُرَ مَوْتُ الْفَجْأَهِ وَ إِذَا طُفِّفَ الْمِکْیَالُ وَ الْمِیزَانُ أَخَذَهُمُ اللَّهُ بِالسِّنِینَ وَ النَّقْصِ وَ إِذَا مَنَعُوا الزکات مَنَعَتِ الْأَرْضُ بَرَکَتَهَا مِنَ الزَّرْعِ وَ الثِّمَارِ وَ الْمَعَادِنِ کُلَّهَا وَ إِذَا جَارُوا فِى الْأَحْکَامِ تَعَاوَنُوا عَلَى الظُّلْمِ وَ الْعُدْوَانِ وَ إِذَا نَقَضُوا الْعَهْدَ سَلَّطَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ عَدُوَّهُمْ وَ إِذَا قَطَّعُوا الْأَرْحَامَ جُعِلَتِ الْأَمْوَالُ فِى أَیْدِى الْأَشْرَارِ وَ إِذَا لَمْ یَأْمُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ لَمْ یَنْهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ لَمْ یَتَّبِعُوا الْأَخْیَارَ مِنْ أَهْلِ بَیْتِى سَلَّطَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ شِرَارَهُمْ فَیَدْعُوا خِیَارُهُمْ فَلَا یُسْتَجَابُ لَهُمْ
و نیز حضرت باقر علیه السلام فرمود که در کتاب رسول خدا یافتیم (نوشته بود): هر گاه پس از من زنا پدیدار شود مرگ ناگهانى فراوان گردد، و هرگاه از پیمانه و ترازو کم شود، خداوند آنان را به قحطى و کمى (خوار و بار و سایر وسایل زندگى) مأخوذ دارد، و هرگاه از دادن زکات دریغ کنند، زمین برکات خود را از زراعت و میوه ها و معادن همه آنها (از آنان) دریغ کند، و هرگاه در احکام بناحق حکم کنند همکارى در ستم و عدوان کنند (و به ستم همدیگر دچار شوند) و چون پیمان شکنى کنند خداوند دشمنشان را بر آنان مسلط کند، و چون قطع رحم کنند خداوند اموال (و ثروتها) را در دست اشرار قرار دهد، و چون امر به معروف و نهى از منکر نکنند و پیروى از نیکان اهل بیت من ننمایند خداوند اشرار آنان را بر ایشان مسلط گرداند، پس نیکان آنها دعا کنند و مستجاب نشود.
باب: شتاب در کیفر گناه
اصول کافى جلد ۴ صفحه ۱۷۹ روایت۱: مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ حَمْزَهَ بْنِ حُمْرَانَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ إِذَا کَانَ مِنْ أَمْرِهِ أَنْ یُکْرِمَ عَبْداً وَ لَهُ ذَنْبٌ ابْتَلَاهُ بِالسُّقْمِ فَإِنْ لَمْ یَفْعَلْ ذَلِکَ لَهُ ابْتَلَاهُ بِالْحَاجَهِ فَإِنْ لَمْ یَفْعَلْ بِهِ ذَلِکَ شَدَّدَ عَلَیْهِ الْمَوْتَ لِیُکَافِیَهُ بِذَلِکَ الذَّنْبِ قَالَ وَ إِذَا کَانَ مِنْ أَمْرِهِ أَنْ یُهِینَ عَبْداً وَ لَهُ عِنْدَهُ حَسَنَهٌ صَحَّحَ بَدَنَهُ فَإِنْ لَمْ یَفْعَلْ بِهِ ذَلِکَ وَسَّعَ عَلَیْهِ فِی رِزْقِهِ فَإِنْ هُوَ لَمْ یَفْعَلْ ذَلِکَ بِهِ هَوَّنَ عَلَیْهِ الْمَوْتَ لِیُکَافِیَهُ بِتِلْکَ الْحَسَنَهِ
حضرت باقر علیه السلام فرمود: چون خداى عزوجل خواهد که بنده اى را که داراى گناهی است اکرام کند او را به بیمارى گرفتارى کند، و اگر اینکار را نکند به نیازمندى مبتلایش سازد، و اگر اینکار را با او نکرد مرگ را بر او سخت کند تا بدان واسطه گناهش را جبران کند (و به گناهش مکافات کند) فرمود و چون بخواهد بنده اى را که حسنه اى در نزدش دارد خوار کند تنش را سالم کند و اگر اینکار را درباره اش نکند روزیش را فراخ گرداند، و اگر آنرا هم درباره اش انجام ندهد مرگ را بر او آسان کند تا بدان سبب در عوض آن حسنه او را پاداش دهد.
اصول کافى جلد ۴ صفحه۱۸۰ روایت۳: عِدَّهٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَشْعَرِیِّ عَنِ ابْنِ الْقَدَّاحِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَا أُخْرِجُ عَبْداً مِنَ الدُّنْیَا وَ أَنَا أُرِیدُ أَنْ أَرْحَمَهُ حَتَّى أَسْتَوْفِیَ مِنْهُ کُلَّ خَطِیئَهٍ عَمِلَهَا إِمَّا بِسُقْمٍ فِی جَسَدِهِ وَ إِمَّا بِضِیقٍ فِی رِزْقِهِ وَ إِمَّا بِخَوْفٍ فِی دُنْیَاهُ فَإِنْ بَقِیَتْ عَلَیْهِ بَقِیَّهٌ شَدَّدْتُ عَلَیْهِ عِنْدَ الْمَوْتِ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَا أُخْرِجُ عَبْداً مِنَ الدُّنْیَا وَ أَنَا أُرِیدُ أَنْ أُعَذِّبَهُ حَتَّى أُوَفِّیَهُ کُلَّ حَسَنَهٍ عَمِلَهَا إِمَّا بِسَعَهٍ فِی رِزْقِهِ وَ إِمَّا بِصِحَّهٍ فِی جِسْمِهِ وَ إِمَّا بِأَمْنٍ فِی دُنْیَاهُ فَإِنْ بَقِیَتْ عَلَیْهِ بَقِیَّهٌ هَوَّنْتُ عَلَیْهِ بِهَا الْمَوْتَ
و نیز آن حضرت علیه السلام فرمود: که رسول خدا(ص) فرمود: خداى عزوجل می فرماید به عزت و جلالم سوگند من بنده اى که بخواهم رحمتش کنم از دنیا بیرون نبرم تا اینکه هر گناهى کرده است (عوضش را) یا به وسیله بیمارى در تنش، یا به تنگى در روزیش، یا با ترس و هراس در دنیایش، و اگر باز هم چیزى بماند مرگ را بر او سخت کنم، و به عزت و جلالم سوگند بنده اى را که بخواهم عذاب کنم از دنیا بیرون نبرم تا هر کارى نیکى انجام داده (عوض کاملش) را به او بدهم: یا بفراخى در روزیش، و یا بسلامت در تنش، و یا بآسودگى خاطر در دنیایش، و اگر باز هم چیزى باقى ماند مرگ را بر او آسان کنم.
اصول کافى جلد ۴ صفحه۱۸۰ روایت۴: عِدَّهٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَیُهَوَّلُ عَلَیْهِ فِی نَوْمِهِ فَیُغْفَرُ لَهُ ذُنُوبُهُ وَ إِنَّهُ لَیُمْتَهَنُ فِی بَدَنِهِ فَیُغْفَرُ لَهُ ذُنُوبُهُ
حضرت صادق(ع) فرمود: همانا مؤمن خواب هولناک ببیند و (بواسطه همان ترسى که کرده) گناهش آمرزیده شود، و تنش رنج کار ببیند پس گناهش آمرزیده شود.
اصول کافى جلد ۴ صفحه۱۸۱ روایت ۶: عِدَّهٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ شَمُّونٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ مِسْمَعِ بْنِ عَبْدِ الْمَلِکِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ م ا أَص ابَکُمْ مِنْ مُصِیبَهٍ فَبِم ا کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ وَ یَعْفُوا عَنْ کَثِیرٍ لَیْسَ مِنِ الْتِوَأ عِرْقٍ وَ لَا نَکْبَهِ حَجَرٍ وَ لَا عَثْرَهِ قَدَمٍ وَ لَا خَدْشِ عُودٍ إِلَّا بِذَنْبٍ وَ لَمَا یَعْفُو اللَّهُ أَکْثَرُ فَمَنْ عَجَّلَ اللَّهُ عُقُوبَهَ ذَنْبِهِ فِی الدُّنْیَا فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ أَجَلُّ وَ أَکْرَمُ وَ أَعْظَمُ مِنْ أَنْ یَعُودَ فِی عُقُوبَتِهِ فِی الْآخِرَهِ
و نیز امیرالمؤمنین علیه السلام در تفسیر گفتار خداى عزوجل فرمود: ((و هر چه به شما رسد از پیشامدها پس به سبب چیزى است که فراهم کرده اند دستهاى شما و خداوند در گذرد از بسیارى گناهان)) (سوره شورى آیه ۳۰) فرمود: هیچ پیچ خوردن رگى نیست، و نه برخورد به سنگى، و نه لغزش گامى، و نه خراش دادن چوبى، جز بخاطر گناهى، و هر آینه آنچه را که خداوند در گذرد بیشتر است، پس هر که را خداوند در دنیا به کیفر گناهش شتاب کرد پس خداى عزوجل والاتر و کریمتر و بزرگوارتر از آنست که دوباره در آخرت او را کیفر کند.
اصول کافى جلد ۴ صفحه ۱۸۲ روایت ۹: عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ عَلِیٍّ الْأَحْمَسِیِّ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ لَا یَزَالُ الْهَمُّ وَ الْغَمُّ بِالْمُؤْمِنِ حَتَّى مَا یَدَعُ لَهُ مِنْ ذَنْبٍ
امام باقر علیه السلام فرمود: پیوسته غم و اندوه گریبانگیر مؤمن باشد تا براى او گناهى بجا نگذارند.
اصول کافى جلد ۴ صفحه۱۸۳ روایت۱۲: عِدَّهٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِی الصَّبَّاحِ الْکِنَانِیِّ قَالَ کُنْتُ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فَدَخَلَ عَلَیْهِ شَیْخٌ فَقَالَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ أَشْکُو إِلَیْکَ وُلْدِی وَ عُقُوقَهُمْ وَ إِخْوَانِی وَ جَفَاهُمْ عِنْدَ کِبَرِ سِنِّی فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع یَا هَذَا إِنَّ لِلْحَقِّ دَوْلَهً وَ لِلْبَاطِلِ دَوْلَهً وَ کُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِی دَوْلَهِ صَاحِبِهِ ذَلِیلٌ وَ إِنَّ أَدْنَى مَا یُصِیبُ الْمُؤْمِنَ فِی دَوْلَهِ الْبَاطِلِ الْعُقُوقُ مِنْ وُلْدِهِ وَ الْجَفَأ مِنْ إِخْوَانِهِ وَ مَا مِنْ مُؤْمِنٍ یُصِیبُهُ شَیْءٌ مِنَ الرَّفَاهِیَهِ فِی دَوْلَهِ الْبَاطِلِ إِلَّا ابْتُلِیَ قَبْلَ مَوْتِهِ إِمَّا فِی بَدَنِهِ وَ إِمَّا فِی وُلْدِهِ وَ إِمَّا فِی مَالِهِ حَتَّى یُخَلِّصَهُ اللَّهُ مِمَّا اکْتَسَبَ فِی دَوْلَهِ الْبَاطِلِ وَ یُوَفِّرَ لَهُ حَظَّهُ فِی دَوْلَهِ الْحَقِّ فَاصْبِرْ وَ أَبْشِرْ
ابو الصباح کنانى گوید: خدمت امام صادق علیه السلام بودم که پیر مردى بر آن حضرت وارد شود و عرض کرد: یا ابا عبداللّه من از فرزندانم و ناسپاسیشان و از برادرانم و جفاکاریشان نزد شما شکایت آورده ام با این سالخوردگى من؟ حضرت صادق(ع) به او فرمود: اى پیرمرد همانا براى حق دولتى است و براى باطل هم دولتى است و هر کدامیک از این دو در دولت رفیقش خوار است، و همانا کمترین مصیبتى که در دولت باطل به مؤمن رسد آزار کشیدن از فرزندان و جفاکارى برادران او است، و هیچ مؤمنى نباشد که در دولت باطل آسایشى بیند جز در دوران حکومت باطل بدست آورده رها سازد، و بهره اش را در دولت حق وافر کند پس صبر کند مژده باد تو را.
باب: استدراج و غافلگیر کردن به آهستگى و تدریج
اصول کافى جلد ۴ صفحه۱۸۹ روایت۱: عِدَّهٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جُنْدَبٍ عَنْ سُفْیَانَ بْنِ السِّمْطِ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ اللَّهَ إِذَا أَرَادَ بِعَبْدٍ خَیْراً فَأَذْنَبَ ذَنْباً أَتْبَعَهُ بِنَقِمَهٍ وَ یُذَکِّرُهُ الِاسْتِغْفَارَ وَ إِذَا أَرَادَ بِعَبْدٍ شَرّاً فَأَذْنَبَ ذَنْباً أَتْبَعَهُ بِنِعْمَهٍ لِیُنْسِیَهُ الِاسْتِغْفَارَ وَ یَتَمَادَى بِهَا وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لا یَعْلَمُونَ بِالنِّعَمِ عِنْدَ الْمَعَاصِی
حضرت صادق(ع) فرمود: همانا چون خداوند خوبى بنده اى را خواهد و آن بنده گناهى مرتکب شود خدا دنبالش، او را کیفرى دهد و استغفار را به یاد او اندازد، و چون براى بنده اى بدى خواهد و او گناهى کند خدا دنبالش نعمتى به او دهد تا استغفار را از یاد او ببرد و با آن حال ادامه دهد، و این است گفتار خداى عزوجل ((بتدریج و آهستگى آنها را غافلگیر کنیم از راهی که ندانند)) (سوره اعراف آیه ۱۸۲) یعنى بسبب (دادن) نعمت هنگام (ارتکاب) گناهان.
اصول کافى جلد ۴ صفحه۱۸۹ روایت۲: عِدَّهٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ وَ عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ ابْنِ رِئَابٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ قَالَ سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الِاسْتِدْرَاجِ فَقَالَ هُوَ الْعَبْدُ یُذْنِبُ الذَّنْبَ فَیُمْلَى لَهُ وَ تُجَدَّدُ لَهُ عِنْدَهَا النِّعَمُ فَتُلْهِیهِ عَنِ الِاسْتِغْفَارِ مِنَ الذُّنُوبِ فَهُوَ مُسْتَدْرَجٌ مِنْ حَیْثُ لَا یَعْلَمُ
از امام صادق علیه السلام معناى استدراج را پرسیدند؟ فرمود: آن اینست که بنده اى گناه کند پس به او مهلت داده شود و برایش در هنگام گناه نعمتى تجدید گردد، پس او را از آمرزش خواهى از گناهان باز دارد، پس او غافلگیر شده از راهى که نداند.
اصول کافى جلد ۴ صفحه۱۸۹ روایت۴: عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ دَاوُدَ الْمِنْقَرِیِّ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِیَاثٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کَمْ مِنْ مَغْرُورٍ بِمَا قَدْ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِ وَ کَمْ مِنْ مُسْتَدْرَجٍ بِسَتْرِ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ کَمْ مِنْ مَفْتُونٍ بِثَنَأ النَّاسِ عَلَیْهِ
و آن حضرت علیه السلام فرمود: چه بسا شخصى که به نعمت هایى که خداوند به او داده مغرور گردد، و چه بسا کسانی که پرده پوشى خداوند بر آنها، غافلگیر شوند، و چه بسا مردمى که به ستایش مردم فریب خورند.
باب: باب ورع
اصول کافى جلد۳ صفحه ۱۲۳ روایت ۸: عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ وَ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سُلَیْمَانَ الْمِنْقَرِیِّ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِیَاثٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْوَرِعِ مِنَ النَّاسِ فَقَالَ الَّذِى یَتَوَرَّعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ
حفص بن غیاث گوید: از امام صادق(ع) پرسیدم، مرد با ورع کیست؟ فرمود: آنکه از حرام هاى خداى عزوجل دورى گزیند.
اصول کافى جلد ۳ صفحه ۱۲۲ روایت ۳: أَبُو عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ یَحْیَى عَنْ یَزِیدَ بْنِ خَلِیفَهَ قَالَ وَعَظَنَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع فَأَمَرَ وَ زَهَّدَ ثُمَّ قَالَ عَلَیْکُمْ بِالْوَرَعِ فَإِنَّهُ لَا یُنَالُ مَا عِنْدَ اللَّهِ إِلَّا بِالْوَرَعِ
یزید بن خلیفه گوید: امام صادق(ع) ما را موعظه فرمود و دستور داد و امر به زهد نمود سپس فرمود: بر شما باد به ورع، زیرا بدانچه نزد خدا هست جز با ورع نتوان رسید.
اصول کافى جلد ۳ صفحه ۱۲۴ روایت ۱۱: عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ عُقْبَهَ عَنْ أَبِی کَهْمَسٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ سَعِیدِ بْنِ هِلَالٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع أَوْصِنِى قَالَ أُوصِیکَ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ الْوَرَعِ وَ الِاجْتِهَادِ وَ اعْلَمْ أَنَّهُ لَا یَنْفَعُ اجْتِهَادٌ لَا وَرَعَ فِیهِ
عمر بن سعید بن هلال گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: مرا سفارشى کن. فرمود: تو را سفارش می‌کنم به تقواى خدا و ورع و کوشش و بدانکه کوشش بدون ورع سود نبخشد.
اصول کافى جلد ۳ صفحه ۱۲۲ روایت ۶: مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اسماءعِیلَ بْنِ بَزِیعٍ عَنْ حَنَانِ بْنِ سَدِیرٍ قَالَ قَالَ أَبُو الصَّبَّاحِ الْکِنَانِیُّ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع مَا نَلْقَى مِنَ النَّاسِ فِیکَ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع وَ مَا الَّذِى تَلْقَى مِنَ النَّاسِ فِیَّ فَقَالَ لَا یَزَالُ یَکُونُ بَیْنَنَا وَ بَیْنَ الرَّجُلِ الْکَلَامُ فَیَقُولُ جَعْفَرِیٌّ خَبِیثٌ فَقَالَ یُعَیِّرُکُمُ النَّاسُ بِی فَقَالَ لَهُ أَبُو الصَّبَّاحِ نَعَمْ قَالَ فَقَالَ مَا أَقَلَّ وَ اللَّهِ مَنْ یَتَّبِعُ جَعْفَراً مِنْکُمْ إِنَّمَا أَصْحَابِى مَنِ اشْتَدَّ وَرَعُهُ وَ عَمِلَ لِخَالِقِهِ وَ رَجَا ثَوَابَهُ فَهَؤُلَأ أَصْحَابِى
ابوالحباح کنانى به امام صادق(ع) عرض کرد: درباره شما از مردم چه ها ببینیم (چه زخم زبانها بشنویم؟ ) امام فرمود: مگر درباره من از مردم چه می‌بینى؟ گفت: هرگاه میان من و مردى سخنى در می‌گیرد؟ به من می‌گوید: جعفرى خبیث، فرمود: شما را به من سرزنش می‌کنند؟ تنها اصحاب من کسى است که ورعش شدید باشد و براى خالقش عمل کند و ثواب او را امیدوار باشد. اینها اصحاب منند.
اصول کافى جلد ۳ صفحه ۱۲۴ روایت ۱۳: عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ ابْنِ رِئَابٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّا لَا نَعُدُّ الرَّجُلَ مُؤْمِناً حَتَّى یَکُونَ لِجَمِیعِ أَمْرِنَا مُتَّبِعاً مُرِیداً أَلَا وَ إِنَّ مِنِ اتِّبَاعِ أَمْرِنَا وَ إِرَادَتِهِ الْوَرَعَ فَتَزَیَّنُوا بِهِ یَرْحَمْکُمُ اللَّهُ وَ کَبِّدُوا أَعْدَأنَا بِهِ یَنْعَشْکُمُ اللَّهُ
امام صادق(ع) فرمود: ما شخصى را مؤمن ندانیم تا آنکه از همه امر ما پیروى کند و خواهان آن باشد، همانا ورع از جمله پیروى امر ما و خواستن آن است، پس خود را به آن زینت دهید. خدا شما را بیامرزد و بوسیله ورع بر دشمنان ما غلبه کنید (آنها را در تنگنا گذارید) خدا به شما رفعت بخشد.
باب: اجتناب از محرمات
اصول کافى جلد ۳ صفحه ۱۲۶ روایت۱: مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ دَاوُدَ بْنِ کَثِیرٍ الرَّقِّیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِى قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ قَالَ مَنْ عَلِمَ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَرَاهُ وَ یَسْمَعُ مَا یَقُولُهُ وَ یَفْعَلُهُ مِنْ خَیْرٍ أَوْ شَرٍّ فَیَحْجُزُهُ ذَلِکَ عَنِ الْقَبِیحِ مِنَ الْأَعْمَالِ فَذَلِکَ الَّذِى خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوى
امام صادق(ع) درباره قول خداى عزوجل (و براى آنکه از مقام پروردگارش ترسد دو بهشت است، ۴۶ سوره ۵۵) فرمود: هر که بداند خداى عزوجل او را می‌بیند و هر چه می‌گوید و می‌کند از خیر و شر می‌شنود (آگاه است) و همین دانش او را از کارهاى زشت باز دارد، کسى است که از مقام پروردگارش ترسیده و خود را از هوس باز داشته است.
اصول کافى جلد ۳ صفحه ۱۲۶ روایت ۲: عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَى عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عُمَرَ الْیَمَانِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ کُلُّ عَیْنٍ بَاکِیَهٌ یَوْمَ الْقِیَامَهِ غَیْرَ ثَلَاثٍ عَیْنٍ سَهِرَتْ فِى سَبِیلِ اللَّهِ وَ عَیْنٍ فَاضَتْ مِنْ خَشْیَهِ اللَّهِ وَ عَیْنٍ غُضَّتْ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ
امام باقر(ع) فرمود: هر چشمى روز قیامت گریان است، جز سه چشم: چشمى‌که در راه خدا شب را بیدار باشد و چشمى که از ترس خدا گریان شود و چشمى که از محرمات خدا بسته شود.
اصول کافى جلد ۳ صفحه ۱۲۷ روایت ۳: عَلِیٌّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَمَّنْ ذَکَرَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ فِیمَا نَاجَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ مُوسَى ع یَا مُوسَى مَا تَقَرَّبَ إِلَیَّ الْمُتَقَرِّبُونَ بِمِثْلِ الْوَرَعِ عَنْ مَحَارِمى‌فَإِنِّى أُبِیحُهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ لَا أُشْرِکُ مَعَهُمْ أَحَداً
امام صادق(ع) فرمود: در ضمن آنچه خداى عزوجل با موسى(ع) مناجات فرمود، این بود که: اى موسى! تقرب جویندگان به من به چیزى مانند پرهیز از محرماتم تقرب نجسته اند. همانا من اقامت در بهشت هاى جاودانه را با آنها اجازه دهم و دیگرى را با آنها شریک نسازم (یعنى بهشت هاى عدن مختص پرهیزکاران از محرمات است).
اصول کافى جلد ۳ صفحه ۱۲۷ روایت ۴: عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِی عُبَیْدَهَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مِنْ أَشَدِّ مَا فَرَضَ اللَّهُ عَلَى خَلْقِهِ ذِکْرُ اللَّهِ کَثِیراً ثُمَّ قَالَ لَا أَعْنِى سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ إِنْ کَانَ مِنْهُ وَ لَکِنْ ذِکْرَ اللَّهِ عِنْدَ مَا أَحَلَّ وَ حَرَّمَ فَإِنْ کَانَ طَاعَهً عَمِلَ بِهَا وَ إِنْ کَانَ مَعْصِیَهً تَرَکَهَا
امام صادق(ع) فرمود، سخت تر چیزی که خدا بر خلقش واجب ساخته، ذکر بسیار خداست، مقصود گفتن سبحان الله و الحمد الله و لا اله الا الله و الله اکبر نیست، اگر چه این هم از جمله ذکر است، بلکه مقصود یاد آوردن خداست در آنچه حلال و حرام فرموده که اگر طاعت خداست عمل کند و اگر معصیت است ترک نماید.
اصول کافى جلد ۳ صفحه ۱۲۷ روایت ۵: ابْنُ أَبِى عُمَیْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ خَالِدٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ قَدِمْنا إِلى ما عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْناهُ هَبأ مَنْثُوراً قَالَ أَمَا وَ اللَّهِ إِنْ کَانَتْ أَعْمَالُهُمْ أَشَدَّ بَیَاضاً مِنَ الْقَبَاطِیِّ وَ لَکِنْ کَانُوا إِذَا عَرَضَ لَهُمُ الْحَرَامُ لَمْ یَدَعُوهُ
سلیمان بن خالد گوید: از امام صادق(ع) این قول خداى عزوجل را پرسیدم: (و به کردارهایى که انجام داده اند پردازیم و آنها را غبارى پراکنده کنیم،۲۳ سوره ۲۵) فرمود: هان به خدا سوگند کردارهاى ایشان سفیدتر از پارچه‌هاى نازک مصرى بود، ولى چون به حرامى بر می‌خوردند، از آن دست بر نمی داشتند.
اصول کافى جلد ۳ صفحه ۱۲۸ روایت ۶ عَلِیٌّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ تَرَکَ مَعْصِیَهً لِلَّهِ مَخَافَهَ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى أَرْضَاهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ
امام صادق(ع) از قول رسول خدا (ص) فرماید: هر که گناهى را بواسطه ترس از خداى تبارک و تعالى ترک کند، خدا او را در روز قیامت خوشنود گرداند.