روابط مؤمنین با یکدیگر در کتاب اصول کافی – قسمت ۴
روابط مؤمنین با یکدیگر در کتاب اصول کافی – قسمت ۴
باب: روا کردن حاجت مؤمن
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۷۶ روایت: ۱
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ بَکَّارِ بْنِ کَرْدَمٍ عَنِ الْمُفَضَّلِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ لِى یَا مُفَضَّلُ اسْمَعْ مَا أَقُولُ لَکَ وَ اعْلَمْ أَنَّهُ الْحَقُّ وَ افْعَلْهُ وَ أَخْبِرْ بِهِ عِلْیَهَ إِخْوَانِکَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ وَ مَا عِلْیَهُ إِخْوَانِى قَالَ الرَّاغِبُونَ فِى قضا حَوَائِجِ إِخْوَانِهِمْ قَالَ ثُمَّ قَالَ وَ مَنْ قَضَى لِأَخِیهِ الْمُؤْمِنِ حَاجَهً قَضَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ مِائَهَ أَلْفِ حَاجَهٍ مِنْ ذَلِکَ أَوَّلُهَا الْجَنَّهُ وَ مِنْ ذَلِکَ أَنْ یُدْخِلَ قَرَابَتَهُ وَ مَعَارِفَهُ وَ إِخْوَانَهُ الْجَنَّهَ بَعْدَ أَنْ لَا یَکُونُوا نُصَّاباً وَ کَانَ الْمُفَضَّلُ إِذَا سَأَلَ الْحَاجَهَ أَخاً مِنْ إِخْوَانِهِ قَالَ لَهُ أَ مَا تَشْتَهِى أَنْ تَکُونَ مِنْ عِلْیَهِ الْإِخْوَانِ
مفضل گوید: امام صادق(ع) بمن فرمود: اى مفضل ! آنچه بتو مى‌گویم بشنو و بدانکه حق است و انجام ده و به برادران بزرگوارت خبر ده، عرضکردم: برادر بزرگوارم کیانند؟ فرمود: کسانیکه در روا ساختن حوائج برادران خود رغبت دارند، سپس فرمود: هرکس یک حاجت برادر مؤمن خود را روا کند، خداى عزوجل روز قیامت صدهزار حاجت او را روا کند، که نخستین آن بهشت باشد و دیگرش اینکه خویشان و آشنایان و برادرانش را اگر ناصبى نباشد به بهشت برد، و رسم مفضل این بود که چون یکى از برادرانش درخواست حاجتى مى‌کرد، به او مى‌گفت: آیا نمى‌خواهى که از برادران بزرگوار باشى؟
ساءز اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۷۷ روایت: ۳ عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زِیَادٍ عَنِ الْحَکَمِ بْنِ أَیْمَنَ عَنْ صَدَقَهَ الْأَحْدَبِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قضا حَاجَهِ الْمُؤْمِنِ خَیْرٌ مِنْ عِتْقِ أَلْفِ رَقَبَهٍ وَ خَیْرٌ مِنْ حُمْلَانِ أَلْفِ فَرَسٍ فِى سَبِیلِ اللَّهِ عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زِیَادٍ مِثْلَ الْحَدِیثَیْنِ
امام صادق(ع) فرمود: روا ساختن حاجت مؤمن از آزاد کردن هزار بنده و بار کردن هزار اسب در راه خدا (فرستادن بجهاد) بهتر است.
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۷۷ روایت: ۴ عَلِیٌّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ صَنْدَلٍ عَنْ أَبِی الصَّبَّاحِ الْکِنَانِیِّ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لَقضا حَاجَهِ امْرِئٍ مُؤْمِنٍ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ مِنْ عِشْرِینَ حَجَّهً کُلُّ حَجَّهٍ یُنْفِقُ فِیهَا صَاحِبُهَا مِائَهَ أَلْفٍ
و فرمود: بر آوردن حاجت یکمرد مؤمن نزد خدا از بیست حجیکه، در هر یک از آنها صد هزار (دینار یا درهم) خرج شود بهتر است.
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۷۸ روایت: ۶ عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنِ الْحَکَمِ بْنِ أَیْمَنَ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ مَنْ طَافَ بِالْبَیْتِ أُسْبُوعاً کَتَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ سِتَّهَ آلَافِ حَسَنَهٍ وَ مَحَا عَنْهُ سِتَّهَ آلَافِ سَیِّئَهٍ وَ رَفَعَ لَهُ سِتَّهَ آلَافِ دَرَجَهٍ قَالَ وَ زَادَ فِیهِ إِسْحَاقُ بْنُ عَمَّارٍ وَ قَضَى لَهُ سِتَّهَ آلَافِ حَاجَهٍ قَالَ ثُمَّ قَالَ وَ قضا حَاجَهِ الْمُؤْمِنِ أَفْضَلُ مِنْ طَوَافٍ وَ طَوَافٍ حَتَّى عَدَّ عَشْراً
ابان بن تغلب گوید: شنیدم امام صادق(ع) مى‌فرمود: هر کس هفت شوط گرد خانه کعبه طواف کند، خداى عزوجل برایش شش هزار حسنه نویسد و شش هزار گناه از او بزداید و شش هزار درجه برایش بالا برد اسحاق بن عمار افزوده که: شش هزار حاجت او را هم روا کند سپس امام علیه السلام فرمود: روا ساختن حاجت مؤمن بهتر است از طوافى و طوافى و تا ده طواف شمرد.
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۷۹ روایت: ۹ مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ إِبْرَاهِیمَ الْخَارِقِیِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ مَنْ مَشَى فِى حَاجَهِ أَخِیهِ الْمُؤْمِنِ یَطْلُبُ بِذَلِکَ مَا عِنْدَ اللَّهِ حَتَّى تُقْضَى لَهُ کَتَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ بِذَلِکَ مِثْلَ أَجْرِ حَجَّهٍ وَ عُمْرَهٍ مَبْرُورَتَیْنِ وَ صَوْمِ شَهْرَیْنِ مِنْ أَشْهُرِ الْحُرُمِ وَ اعْتِکَافِهِمَا فِى الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَ مَنْ مَشَى فِیهَا بِنِیَّهٍ وَ لَمْ تُقْضَ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِذَلِکَ مِثْلَ حَجَّهٍ مَبْرُورَهٍ فَارْغَبُوا فِى الْخَیْرِ
امام صادق(ع) مى‌فرمود: هرکس در راه حاجت برادر مؤمنش گام بردارد تا آنرا روا کند و مقصودش ثواب خدا باشد. خداى عزوجل برایش مانند پاداش یک حج عمره پذیرفته و روزه دو ماه حرام با اعتکاف آنها در مسجد الحرام بنویسد. و هر کس به نیت روا ساختن گام بردارد، ولى برآورده نگردد، خدا برایش مانند یک حج پذیرفته نویسد، پس در کار خیر رغبت کنید.
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۸۰ روایت: ۱۰ عِدَّهٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أُورَمَهَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَهَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِى بَصِیرٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع تَنَافَسُوا فِى الْمَعْرُوفِ لِإِخْوَانِکُمْ وَ کُونُوا مِنْ أَهْلِهِ فَإِنَّ لِلْجَنَّهِ بَاباً یُقَالُ لَهُ الْمَعْرُوفُ لَا یَدْخُلُهُ إِلَّا مَنِ اصْطَنَعَ الْمَعْرُوفَ فِى الْحَیَاهِ الدُّنْیَا فَإِنَّ الْعَبْدَ لَیَمْشِى فِى حَاجَهِ أَخِیهِ الْمُؤْمِنِ فَیُوَکِّلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ مَلَکَیْنِ وَاحِداً عَنْ یَمِینِهِ وَ آخَرَ عَنْ شِمَالِهِ یَسْتَغْفِرَانِ لَهُ رَبَّهُ وَ یَدْعُوَانِ بِقضا حَاجَتِهِ ثُمَّ قَالَ وَ اللَّهِ لَرَسُولُ اللَّهِ ص أَسَرُّ بِقضا حَاجَهِ الْمُؤْمِنِ إِذَا وَصَلَتْ إِلَیْهِ مِنْ صَاحِبِ الْحَاجَهِ
امام صادق(ع) فرمود: در نیکى رساندن ببرادران خود با یکدیگر مسابقه گذارید و اهل نیکى باشید، زیرا بهشت را دریست بنام معروف (نیکى و احسان) که جز کسیکه در زندگى دنیا نیکى کرده، داخل آن نشود، همانا بنده در راه برآوردن حاجت برادر مؤمن خود گام بردارد و خداى عزوجل دو فرشته بر او گمارد، یکى در طرف راست و دیگرى از جانب چپ او که برایش از پروردگار آمرزش خواهند و براى روا شدن حاجت او دعا کنند. سپس فرمود: به خدا که چون مؤمن بحاجتش رسد پیغمبر صلى الله علیه و آله از خود او مسرورتر است.
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۸۱ روایت: ۱۳ الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ ع یَقُولُ مَنْ أَتَاهُ أَخُوهُ الْمُؤْمِنُ فِى حَاجَهٍ فَإِنَّمَا هِیَ رَحْمَهٌ مِنَ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى سَاقَهَا إِلَیْهِ فَإِنْ قَبِلَ ذَلِکَ فَقَدْ وَصَلَهُ بِوَلَایَتِنَا وَ هُوَ مَوْصُولٌ بِوَلَایَهِ اللَّهِ وَ إِنْ رَدَّهُ عَنْ حَاجَتِهِ وَ هُوَ یَقْدِرُ عَلَى قضائِهَا سَلَّطَ اللَّهُ عَلَیْهِ شُجَاعاً مِنْ نَارٍ یَنْهَشُهُ فِى قَبْرِهِ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَهِ مَغْفُوراً لَهُ أَوْ مُعَذَّباً فَإِنْ عَذَرَهُ الطَّالِبُ کَانَ أَسْوَأَ حَالًا
حضرت ابوالحسن فرمود: هر که برادر مؤمنش براى حاجتى نزد او آید، رحمتى باشد که خداى تبارک و تعالى بسوى او کشانیده، پس اگر آنرا بپذیرد، بولایت ما بولایت خدا پیوسته است، و اگر با وجود آنکه توانایى بر قضا حاجت او دارد، او را رد کند، خدا در قبرش مارى از آتش به او مسلط کند که تا روز قیامت او را بگزد، چه آنکه آمرزیده باشد یا معذب (گناه دیگرى داشته یا نداشته باشد) و اگر حاجت خواه او را معذور دارد، وضعش بدتر است.
باب: کوشش در راه حاجت مؤمن
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۸۲ روایت: ۲ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَمَّرِ بْنِ خَلَّادٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ ع یَقُولُ إِنَّ لِلَّهِ عِبَادا فِى الْأَرْضِ یَسْعَوْنَ فِى حَوَائِجِ النَّاسِ هُمُ الْآمِنُونَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَ مَنْ أَدْخَلَ عَلَى مُؤْمِنٍ سُرُوراً فَرَّحَ اللَّهُ قَلْبَهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ
حضرت ابوالحسن علیه السلام فرمود: همانا از براى خدا در زمین بندگانى است که براى حوائج مردم کوشش مى‌کنند، اینها روز قیامت در امانند، و هر که بمؤمنى شادى رساند، خدا روز قیامت دلش را شاد سازد.
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۸۲ روایت: ۳ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَى عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِى عُبَیْدَهَ الْحَذَّأ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع مَنْ مَشَى فِى حَاجَهِ أَخِیهِ الْمُسْلِمِ أَظَلَّهُ اللَّهُ بِخَمْسَهٍ وَ سَبْعِینَ أَلْفَ مَلَکٍ وَ لَمْ یَرْفَعْ قَدَماً إِلَّا کَتَبَ اللَّهُ لَهُ حَسَنَهً وَ حَطَّ عَنْهُ بِهَا سَیِّئَهً وَ یَرْفَعُ لَهُ بِهَا دَرَجَهً فَإِذَا فَرَغَ مِنْ حَاجَتِهِ کَتَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ بِهَا أَجْرَ حَاجٍّ وَ مُعْتَمِرٍ
امام باقر(ع) فرمود: هرکس در راه حاجت برادر مسلمانش گام بردارد، خدا او را در زیر سایه ۷۵ هزار فرشته قرار مى‌دهد و هر گامى بردارد، خدا برایش حسنه نویسد و گناهى از او بزداید و درجه‌ئى بالا برد، و چون او از برآوردن حاجت برادرش فارغ شود، خداى عزوجل بدانجهت برایش پاداش حج و عمره گر را نویسد.
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۸۳ روایت: ۴ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ هَارُونَ بْنِ خَارِجَهَ عَنْ صَدَقَهَ عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَهْلِ حُلْوَانَ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ لَأَنْ أَمْشِیَ فِی حَاجَهِ أَخٍ لِى مُسْلِمٍ أَحَبُّ إِلَیَّ مِنْ أَنْ أُعْتِقَ أَلْفَ نَسَمَهٍ وَ أَحْمِلَ فِى سَبِیلِ اللَّهِ عَلَى أَلْفِ فَرَسٍ مُسْرَجَهٍ مُلْجَمَهٍ
امام صادق(ع) فرمود: گام برداشتنم براى آوردن حاجت برادر مسلمانم، نزد من محبوبتر است از اینکه هزار بنده آزاد کنم و هزار اسب زین و لجام کرده در راه خدا برم (یعنى بجهاد بفرستم).
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۸۳ روایت: ۷ عَنْهُ عَنْ أَبِیهِ عَنْ خَلَفِ بْنِ حَمَّادٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِى بَصِیرٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ سَعَى فِى حَاجَهِ أَخِیهِ الْمُسْلِمِ فَاجْتَهَدَ فِیهَا فَأَجْرَى اللَّهُ عَلَى یَدَیْهِ قضاهَا کَتَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ حَجَّهً وَ عُمْرَهً وَ اعْتِکَافَ شَهْرَیْنِ فِى الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَ صِیَامَهُمَا وَ إِنِ اجْتَهَدَ فِیهَا وَ لَمْ یُجْرِ اللَّهُ قضاهَا عَلَى یَدَیْهِ کَتَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ حَجَّهً وَ عُمْرَهً
و فرمود: هر که براى حاجت برادر مسلمانش سعى و کوشش کند تا خدا آنرا بدست او روا سازد، خداى عزوجل یک حج و یک عمره و اعتکاف دو ماه در مسجد الحرام را با روزه آنها برایش نویسد، و اگر او کوشش کند، ولى خدا برآوردنش را بدست او جارى نسازد، خداى عزوجل برایش یک حج و یک عمره نویسد.
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۸۵ روایت: ۱۰ عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِی جَمِیلَهَ عَنِ ابْنِ سِنَانٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الْخَلْقُ عِیَالِى فَأَحَبُّهُمْ إِلَیَّ أَلْطَفُهُمْ بِهِمْ وَ أَسْعَاهُمْ فِى حَوَائِجِهِمْ
امام صادق(ع) فرمود: خداى عزوجل فرماید: مخلوق عیال منند (زیرا ضامن روزى ایشانم) و محبوبترینشان نزد من کسى است که نسبت بآنها مهربانتر و در راه حوائجشان کوشاتر باشد.
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۸۵ روایت: ۱۱ عِدَّهٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ أَبِى عُمَارَهَ قَالَ کَانَ حَمَّادُ بْنُ أَبِى حَنِیفَهَ إِذَا لَقِیَنِى قَالَ کَرِّرْ عَلَیَّ حَدِیثَکَ فَأُحَدِّثُهُ قُلْتُ رُوِّینَا أَنَّ عَابِدَ بَنِى إِسْرَائِیلَ کَانَ إِذَا بَلَغَ الْغَایَهَ فِى الْعِبَادَهِ صَارَ مَشَّأ فِى حَوَائِجِ النَّاسِ عَانِیاً بِمَا یُصْلِحُهُمْ
ابى عماره گوید: هرگاه حماد بن ابى حنیفه مرا ملاقات مى‌کرد، می‌گفت حدیثت را برایم تکرار کن، من هم بازگو مى‌کردم و مى‌گفتم: براى ما روایت شده که: هرگاه عابدى در بنى اسرائیل بنهایت درجه عبادت مى‌رسد، براى حوائج مردم گام برمى‌داشت و در راه اصلاح آنها خود را برنج مى‌انداخت.
باب: مهربانى بمؤمن و گرامى‌داشتن او
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۹۳ روایت: ۱
مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ سَعْدَانَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ أَخَذَ مِنْ وَجْهِ أَخِیهِ الْمُؤْمِنِ قَذَاهً کَتَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ عَشْرَ حَسَنَاتٍ وَ مَنْ تَبَسَّمَ فِى وَجْهِ أَخِیهِ کَانَتْ لَهُ حَسَنَهٌ
امام صادق(ع) فرمود: هر که خاشاکى از چهره برادر مؤمنش برگیرد، خداى عزوجل برایش ده حسنه نویسد، و هر که بچهره برادرش تبسم کند یک حسنه براى او است.
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۹۳ روایت: ۲ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِیزِ عَنْ جَمِیلِ بْنِ دَرَّاجٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ قَالَ لِأَخِیهِ الْمُؤْمِنِ مَرْحَباً کَتَبَ اللَّهُ تَعَالَى لَهُ مَرْحَباً إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَهِ
امام صادق(ع) فرمود: هر که ببرادر مؤمنش مرحبا گوید: خداى تعالى تا روز قیامت برایش مرحبا نویسد.
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۹۴ روایت: ۳ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ مَنْ أَتَاهُ أَخُوهُ الْمُسْلِمُ فَأَکْرَمَهُ فَإِنَّمَا أَکْرَمَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ
و فرمود: هر که نزد برادر مسلمانش رود و او را گرامى‌دارد، همانا خداى عزوجل را گرامى داشته است.
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۹۴ روایت: ۴ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ نَصْرِ بْنِ إِسْحَاقَ عَنِ الْحَارِثِ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ الْهَیْثَمِ بْنِ حَمَّادٍ عَنْ أَبِى دَاوُدَ عَنْ زَیْدِ بْنِ أَرْقَمَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا فِى أُمَّتِى عَبْدٌ أَلْطَفَ أَخَاهُ فِى اللَّهِ بِشَیْءٍ مِنْ لُطْفٍ إِلَّا أَخْدَمَهُ اللَّهُ مِنْ خَدَمِ الْجَنَّهِ
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: بنده‌ئى از امتم نیست که نسبت ببرادرش لطفى کند، جز آنکه خدا برخى از خدمتگزاران بهشت را خادمش سازد.
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۹۴ روایت: ۵ وَ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ بَکْرِ بْنِ صَالِحٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ أَکْرَمَ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ بِکَلِمَهٍ یُلْطِفُهُ بِهَا وَ فَرَّجَ عَنْهُ کُرْبَتَهُ لَمْ یَزَلْ فِى ظِلِّ اللَّهِ الْمَمْدُودِ عَلَیْهِ الرَّحْمَهُ مَا کَانَ فِى ذَلِکَ
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: هر که ببرادر مسلمانش سخن محبت آمیزى گوید و گرفتاریش را گشایش دهد، تا زمانیکه در این کار باشد، زیر سایه رحمت واسع و فراخ خدا باشد.
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۹۴ روایت: ۶ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِیزِ عَنْ جَمِیلٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ إِنَّ مِمَّا خَصَّ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ الْمُؤْمِنَ أَنْ یُعَرِّفَهُ بِرَّ إِخْوَانِهِ وَ إِنْ قَلَّ وَ لَیْسَ الْبِرُّ بِالْکَثْرَهِ وَ ذَلِکَ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ فِى کِتَابِهِ وَ یُؤْثِرُونَ عَلى أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَهٌ ثُمَّ قَالَ وَ مَنْ یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ وَ مَنْ عَرَّفَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِذَلِکَ أَحَبَّهُ اللَّهُ وَ مَنْ أَحَبَّهُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى وَفَّاهُ أَجْرَهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ بِغَیْرِ حِسَابٍ ثُمَّ قَالَ یَا جَمِیلُ ارْوِ هَذَا الْحَدِیثَ لِإِخْوَانِکَ فَإِنَّهُ تَرْغِیبٌ فِى الْبِرِّ
امام صادق(ع) مى‌فرمود: از جمله آنچه خداى عزوجل مؤمن را بدان اختصاص داده اینستکه: او را شناسا و قدردان احسان برادران خود نماید اگر چه کم باشد (تا از آنها سپاسگزارى کند و خودش هم در مقام احسان برآید) و احسان و نیکى بکمیت زیاد نیست (بلکه مراعات کیفیت مهمتر است) از اینرو خداى عزوجل در کتابش فرماید: اگر چه تنگدست و در مضیقه باشند دیگران را بر خود ترجیح دهند ۹ سوره ۵۹ (پس در موردیکه مؤمن چیزیرا خود بدان محتاجست بدیگران بخشد، احسانى با ارزش نموده اگر چه آن چیز از لحاظ کمیت اندک باشد) سپس خداى عزوجل فرماید: “هر که بخل خود را نگه دارد (و بدیگران احسان کند) آنان رستگارند.” و هر که را خداى عزوجل باین خصلت شناخت او را دوست دارد و هر که را خداى تبارک و تعالى دوست داشت، مزدش را روز قیامت بدون حساب، کامل دهد، سپس فرمود: اى جمیل این حدیث را ببرادرانت بگو که موجب تشویق آنها باحسانست.
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۹۵ روایت: ۷ مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اسماعیل عَنْ صَالِحِ بْنِ عُقْبَهَ عَنِ الْمُفَضَّلِ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَیُتْحِفُ أَخَاهُ التُّحْفَهَ قُلْتُ وَ أَیُّ شَیْءٍ التُّحْفَهُ قَالَ مِنْ مَجْلِسٍ وَ مُتَّکَإٍ وَ طَعَامٍ وَ کِسْوَهٍ وَ سَلَامٍ فَتَطَاوَلُ الْجَنَّهُ مُکَافَأَهً لَهُ وَ یُوحِى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهَا أَنِّى قَدْ حَرَّمْتُ طَعَامَکِ عَلَى أَهْلِ الدُّنْیَاِلَّا عَلَى نَبِیٍّ أَوْ وَصِیِّ نَبِیٍّ فَإِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهِ أَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهَا أَنْ کَافِئِی اولیاء‌ئی بِتُحَفِهِمْ فَیَخْرُجُ مِنْهَا وُصَفَأ وَ وَصَائِفُ مَعَهُمْ أَطْبَاقٌ مُغَطَّاهٌ بِمَنَادِیلَ مِنْ لُؤْلُؤٍ فَإِذَا نَظَرُوا إِلَى جَهَنَّمَ وَ هَوْلِهَا وَ إِلَى الْجَنَّهِ وَ مَا فِیهَا طَارَتْ عُقُولُهُمْ وَ امْتَنَعُوا أَنْ یَأْکُلُوا فَیُنَادِى مُنَادٍ مِنْ تَحْتِ الْعَرْشِ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَدْ حَرَّمَ جَهَنَّمَ عَلَى مَنْ أَکَلَ مِنْ طَعَامِ جَنَّتِهِ فَیَمُدُّ الْقَوْمُ أَیْدِیَهُمْ فَیَأْکُلُونَ
امام صادق(ع) فرمود: همانا مؤمن ببرادرش تحفه می‌دهد، گفتم: تحفه چیست؟ فرمود: مانند جاى نشستن، متکا، خوراک، پوشاک، سلام. پس بهشت براى پاداش او گردن کشد، و خداى عزوجل به بهشت وحى فرماید که: من طعام ترا بر اهل دنیا حرام ساختم مگر بر پیغمبر و وصى پیغمبر، و چون روز قیامت شود، خداى عزوجل به بهشت وحى کند که دوستانم را در برابر تحفه هایش پاداش ده، پس غلامان و حوریانى بیرون آیند که طبقهایى که از مروارید سرپوش دارد، همراه داشته باشند، چون آنها بدوزخ و هراسش نگردند و بهشت را با آنچه در آنست مشاهده کنند، عقلشان بپرد و نتوانند از آن طبقها بخورند، سپس یک جارچى از زیر عرش فریاد کند که: همانا خداى عزوجل دوزخ را حرام کرده بر کسیکه از طعام بهشتش خورد، آنگاه ایشان دست دراز کنند و بخورند (زیرا از هراس دوزخ ایمن شوند).
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۹۵ روایت: ۸مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَیْلِ عَنْ أَبِى حَمْزَهَ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ ع قَالَ یَجِبُ لِلْمُؤْمِنِ عَلَى الْمُؤْمِنِ أَنْ یَسْتُرَ عَلَیْهِ سَبْعِینَ کَبِیرَهً
امام باقر(ع) فرمود: بر مؤمن واجبست که هفتاد گناه کبیره را بر مؤمن بپوشاند (ولى اگر از هفتاد گذشت، او خود پرده خویشتن دریده و احترامى‌براى خود باقى نگذاشته و ممکن است کلمه هفتاد را حمل بر کثرت نمود پس دریدن پرده مؤمن هیچگاه جایز نیست).
اصول کافى ج: ۳ ص: ۲۹۵ روایت: ۹ الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى جَمِیعاً عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَعْدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ عَدِیٍّ قَالَ أَمْلَى عَلَیَّ مُحَمَّدُ بْنُ سُلَیْمَانَ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أَحْسِنْ یَا إِسْحَاقُ إِلَى اولیاء‌ئى مَا اسْتَطَعْتَ فَمَا أَحْسَنَ مُؤْمِنٌ إِلَى مُؤْمِنٍ وَ لَا أَعَانَهُ إِلَّا خَمَشَ وَجْهَ إِبْلِیسَ وَ قَرَّحَ قَلْبَهُ
اسحاق بن عمار گوید: امام صادق(ع) بمن فرمود: اى اسحاق تا توانى بدوستانم نیکى کن، زیرا هر مؤمنى نسبت بمؤمن دیگر احسان کند و او را یارى نماید، چهره ابلیس را خراشیده و دلش را زخم کرده است.